De AVG wet en de muzieksector: hier moet je aan denken

25 mei 2018 By Ewout van der Linden Reageer

Vanaf vorige week (25 mei 2018) is de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing. Dat betekent dat dezelfde privacywetgeving geldt in de hele Europese Unie (EU). De Engelse benaming voor de AVG is GDPR, wat staat voor General Data Protection Regulation.

Ook voor jou als artiest is de AVG van belang. Enerzijds, omdat je veel data verzamelt van fans, zoals het e-mailadres, de naam en woonplaats van je fans. Maar bijvoorbeeld ook het surfgedrag, zoals bijvoorbeeld wordt opgeslagen met behulp van een Facebook Pixel. Anderzijds, omdat je veel data van jezelf deelt met anderen. Denk bijvoorbeeld aan een kopie van je paspoort wat je, via je boeker, deelt met een popzaal of club. De AVG gaat over alle data die te herleiden is naar een persoon.

Wat gaat er veranderen?

Zowel vanuit een juridisch- als vanuit een marketingperspectief is de AVG hele goede ontwikkeling. Het verzamelen van data wordt veel moeilijker, maar de kwaliteit van de data wordt veel beter.

Goede data is bijzonder veel waard. Wanneer jij als artiest een uitgebreide database hebt met gegevens van je fans, dan helpt dit jou om beslissingen te maken. Ook heeft het enorm veel waarde als je fans direct kan bereiken zónder tussenkomst van derde partijen, zoals Facebook of Instagram. Sterker nog, deze band met je fans bepaalt de waarde van jouw artiestenmerk: Denk eens aan de advertentiekosten die je kan besparen als je duizenden actieve fans kan bereiken met een e-mail.

De nieuwe regelgeving rondom actieve toestemming is dan ook hét grote voordeel van de AVG. Hoe meer bewust je fans zijn dat zij hun gegevens achterlaten, hoe logischer zij het vinden dat jij die gegevens gaat gebruiken. Daarmee krijgt data ineens heel veel waarde.

In de kern verandert er eigenlijk ook niets; je moet voorzichtig omgaan met de gegevens van anderen. Als je deze wil exploiteren moet je wel zorgen dat het op een verantwoorde manier gaat. De voorwaarden voor die verantwoorde manier zijn alleen wat aangescherpt en het bij elkaar harken van persoonsgegevens (data) is minder vanzelfsprekend geworden. Transparantie is key en de bescherming moet efficiënt zijn. That’s all. Hou dat in je achterhoofd en dan volgt de rest vanzelf en dan klinkt het zelfs wel logisch allemaal.

Waar gaat de AVG over?

Een aantal kernbegrippen zijn van belang om te weten wat je moet doen. Kort gezegd, houdt “verwerken” van persoonsgegevens in dat je persoonsgegevens opslaat en gebruikt. “Persoonsgegevens” is heel breed in dit kader, namelijk alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon. Dat identificeren kan gebeuren aan de hand van een naam, een identificatienummer, locatiegegevens, een online identificator of van een of meer elementen die kenmerkend zijn voor de fysieke, fysiologische, genetische, psychische, economische, culturele of sociale identiteit. IP-adressen, MAC-adressen en cookies vallen inmiddels ook onder de reikwijdte van de wet.

Als je dus aan de slag gaat met het analyseren van de data, dan heb je een zorgplicht naar de mensen van wie je de gegevens verwerkt. Die zorgplicht houdt in dat je een minimum hoeveelheid aan gegevens verwerkt. Dat betekent bijvoorbeeld dat je voor een nieuwsbrief niet de geboortedatum van iemand nodig hebt. Daarnaast moet je duidelijk omschrijven welke maatregelen je neemt om die gegevens te beschermen. Dat omschrijven, kan je doen in je privacy statement, cookieverklaring en bijvoorbeeld in je algemene voorwaarden.

Als het collecteren en verwerken van persoonsgegevens wordt uitbesteed aan een andere partij, zoals een ICT-leverancier, online offerte- en facturatieprogramma, hosting service of een marketingbedrijf, dan moet je daarmee een zogenaamde “verwerkersovereenkomst” sluiten. Gelukkig zijn daar online tal van voorbeelden over te vinden. In zo’n overeenkomst staan afspraken over de geheimhouding, beveiligingsmaatregelen en wat er van toepassing is bij een datalek. Heel belangrijk is ook dat persoonsgegevens ingezien, gewijzigd en gewist kunnen worden op verzoek van de persoon wiens gegevens zijn verwerkt en dat deze persoon zijn of haar data moet kunnen ontvangen en deze data weer aan een andere organisatie kunnen leveren.

Wat moet ik nú doen?

Voor artiesten is het op dit moment vooral van belang om over de expliciete toestemming na te denken:

1 – Maak je gebruik van een e-mailmarketingprograma, zoals Mailchimp? Controleer of je kan zien waar en wanneer jouw fans toestemming hebben gegeven om e-mail van jou te ontvangen. In Mailchimp wordt dit opgeslagen in de source en dat added velden.

2 – Heb je op je website een formulier staan waarop fans zich in kunnen schrijven voor jouw nieuwsbrief? Controleer of je daar voldoende uitlegt waar je het e-mailadres voor gaat gebruiken. Mailchimp biedt tegenwoordig een standaardoptie ’GDPR Forms’ aan, waarmee je op een juiste manier expliciete toestemming vraagt. Maar let op: Als je een dynamische e-mailcampagne maakt op basis van data, zoals eerdere aankopen, heb je daar aparte toestemming voor nodig (legitimate interest).

3 – Wanneer je een CD of t-shirt via jouw eigen webshop verkoopt, is het is niet meer vanzelfsprekend dat je het e-mailadres van de koper aan je mailinglijst mag toevoegen. Er is immers geen explicitie toestemming gegeven. Vraag aan je websitebouwer of er op het bestelformulier een vinkje kan worden toegevoegd om toestemming voor je nieuwsbrief te verkrijgen.

4 – Zorg dat je website een SSL certifcaat heeft, waarmee je jouw fans de garantie geeft dat hun persoonsgegevens op een veilige manier naar jou worden verstuurd.

5 – Zorg dat je website een duidelijke cookiemelding en privacystatement heeft, en dat bij voorkeur je tracking pixels, zoals de Facebook Pixel, pas worden geladen nadat een fan expliciete toestemming heeft gegeven.

Verzamel je als artiest helemaal geen data van en over je fans? Dan is dit een mooi moment om daar direct mee te starten, natuurlijk geheel conform de AVG wetgeving.

Controle en boetes

Als het misgaat, bijvoorbeeld door een security breach, waar je op het nieuws weleens wat over hoort, dan komt die transparantie en efficiëntie naar voren. Je moet zoiets melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Als je bijvoorbeeld een harde schijf kwijt raakt en de betrokkenen kunnen daar de dupe van worden, dan moet je ze dat melden.

Een stok achter de deur bij dit alles, zijn de boetes die de AP kan opleggen. Die boetes zijn best wel fiks; tot 4% van je jaaromzet. De vraag is natuurlijk wel hoe hard en snel ze gaan controleren en boetes gaan uitdelen, maar als het even kan, moet je zo’n boete proberen te voorkomen. Niet alleen voor het geld, maar met name ook voor de bescherming van de rechten van de personen wiens gegevens je gebruikt.

Het gaat de reikwijdte van dit blog te buiten om alle regels en vooral ook alle uitzonderingen te behandelen. Het meest duidelijke en volledige blijft hierin de “officiële” informatie. Leidend in die informatie zijn de website van de Autoriteit Persoonsgegevens en de website van de Overheid. Bijna alle informatie die je over de AVG kan vinden is afgeleid uit het superhandige AVG-10 stappenplan en de Handleiding Algemene Verordening Gegevensbescherming. Als je dus echt van de hoed en de rand wil weten, dan raden we je aan om deze twee links goed te bestuderen.

Carlo Kiksen is digital marketeer en brand manager. Met zijn agency SMOOTH & GOOD ondersteunt hij artiesten en muziekmerken met digitale strategie, marketingcampagnes en online branding. Carlo heeft een wekelijkse nieuwsbrief waarin hij de laatste ontwikkelingen op het gebied van marketing en branding in de muziek bespreekt. Inschrijven kan op http://mailing.carlokiksen.nl/

Sander Petit is de oprichter van Petit Legal. Sander is als advocaat gespecialiseerd in media- en entertainment, intellectueel eigendom en contractenrecht. Hij richt zich met name op de muziekindustrie en helpt allerlei ambitieuze partijen in die sector met advies, contracten, de bescherming van rechten en procedures bij de rechtbank. Sander geeft daarnaast regelmatig gastcolleges en workshops over rechten en schrijft artikelen voor bijvoorbeeld DJ Mag NL en Dancefair. Via Facebook, Twitter en vooral Instagram, geeft Sander als De Dance-advocaat allerlei handige tips en tricks. Op zijn website, www.danceadvocaat.nl, staan veel uitgebreide blogs over zijn ervaringen als advocaat en juridische ontwikkelingen. Sander heeft gewerkt voor diverse dj’s uit de DJ Mag Top 100, management- en boekingskantoren, platenmaatschappijen en (muziek)uitgevers, (inter)nationale promotors, websites en (ghost)producers en helpt jou graag om aan de top te komen of om daar te blijven.

Wat is nou eigenlijk de artiestenregeling?!

17 mei 2018 By Ewout van der Linden Reageer

Zodra je optredens geld opleveren wil de Belastingdienst hier natuurlijk van weten. Lastig, want als artiest val je eigenlijk een beetje tussen wal en schip. Je werkt niet in loondienst, maar aan de andere kant heb je er ook niet voor gekozen om zelfstandig ondernemer te worden. Hiervoor is iets bedacht: de artiestenregeling. Ook wel gageverklaring genoemd.

Wat is de artiestenregeling?

De artiestenregeling stelt: gaat een artiest of een groep artiesten een overeenkomst aan met een opdrachtgever voor één of enkele optredens en is er daarbij geen sprake van een normale arbeidsovereenkomst, dan dient de opdrachtgever (lees: kroegbaas, poppodiumeigenaar) loonheffing en premies in te houden op de betaalde gage en kostenvergoedingen. De opdrachtgever is dus altijd inhoudingsplichtig. Nou… bijna altijd. Als de betaling minder dan €163 bedraagt dan soms ook niet. En dat heeft te maken met de KVR, zie hieronder.

Er is sprake van een overeenkomst van korte duur als de overeenkomst voor een periode van maximaal 3 maanden is gesloten. Let op: Je moet de gageverklaring invullen vóórdat de opdrachtgever de gage uitbetaalt.

Kleinevergoedingsregeling (KVR)

Maar wat te doen met onkosten voor je optreden? Denk aan kapotte snaren of huur van apparatuur. Hiervoor is de “kleinevergoedingsregeling” (KVR) in het leven geroepen. Op grond van deze regeling kan een vast bedrag voor basiskosten van de bruto gage afgetrokken worden. Omdat aan artiesten vrijwel geen onbelaste kosten kunnen worden vergoed, kun je op deze manier een ‘voorschot’ nemen op de kosten die je bij de aangifte inkomstenbelasting declareert. Via deze regeling mag je maximaal € 163,- aan kosten per optreden opgeven. Daar wordt erg veel gebruik van gemaakt: de opdrachtgever betaalt, is niet inhoudingsplichtig, en de muzikant geeft de inkomsten later wel op bij zijn / haar inkomstenbelasting. Maar: volgens de regeling horen er dus wel kosten tegenover te staan.

Bij het invullen van de gageverklaring hoef je geen bonnen aan te leveren. Bewaar de bonnen wel goed! Want de Belastingdienst kan dit met terugwerkende kracht controleren. Dat doen ze niet vaak, maar het kan wel gebeuren.

Geldt dit ook voor optredens in privésfeer?

Nee. Hier is sprake van een uitzondering. Optredens in de privésfeer (waarbij de opdrachtgever geen belastingen afdraagt voor jou) vallen buiten het bereik van de artiestenregeling. Denk bijvoorbeeld aan een bruiloft of verjaardag van een kennis. Over deze inkomsten betaal je pas achteraf belasting via je aangifte inkomstenbelasting. Gewoon een factuur sturen dus!

Kostenvergoedingsbeschikking

Maak je meer kosten dan €163 per optreden? Dan kan je vooraf de Belastingdienst verzoeken deze kosten bij beschikking vast te stellen. Op het aanvraagformulier ‘kostenvergoedingsbeschikking’ dien je een begroting te maken van de inkomsten en kosten. Voorbeelden van kosten die opgenomen kunnen worden zijn kosten van muziekinstrumenten of eigen vervoer. Op basis van deze begroting stelt de Belastingdienst het gedeelte van de gage vast dat de opdrachtgever als kostenvergoeding mag aanmerken. Het bedrag van de kostenvergoedingsbeschikking komt dan in mindering op de bruto gage. Je onbelaste vergoeding wordt dan groter (en je betaalt dan dus minder belasting!).

Moet ik dit zelf doen?

Dit hoeft niet. Je kunt ook aan de opdrachtgever vragen voor jou een kostenvergoedingsbeschikking aan te vragen. De opdrachtgever dient dit wel binnen een maand ná het optreden te doen.

Meer weten?

Heb je vragen over de artiestenregeling? Onze kennispartner Tentoo weet alles over dit soort zaken. Je kunt Tentoo bereiken via freelancers@tentoo.nl, maar je kan ook gewoon bellen naar 020 – 238 69 36. Freelance experts Cas en Lars helpen je graag op weg.

Maandagavond 4 juni gaat Music Pitch over “Meer Optreden, Meer Opbrengsten”. Dus: hoe kan je meer verdienen aan je optredens, en hoe krijg je er meer. Toegang gratis, maar meld je wel vantevoren aan. Meer info onder deze link.

Deze blog is geschreven door Sophie Reitsma van Tentoo. Houd de Music Motion site in de gaten voor blogs, workshops en netwerkmeetings over de muziekbusiness.

Verslag Music Pitch: Streaming Streaming Streaming!

18 april 2018 By Ewout van der Linden Reageer

Hoe zit dat nou precies met playlists, je muziek op Spotify zetten, nieuwe streamingdiensten? De rol van labels en natuurlijk het geld voor streaming? Netwerkbijeenkomst Music Pitch in de Tolhuistuin had als thema Streaming Streaming Streaming! en het zat bomvol. Vijf sprekers met hun eigen specialisme in streaming, kritische vragen uit het publiek en twee prettige pitches. Oh ja, natuurlijk een geanimeerde netwerkborrel achteraf.

Music Pitch is een samenwerking tussen Music Motion, Entertainment Business, Gigstarter en Tolhuistuin.

Dit waren enkele zaken die we hoorden…

De deals

Wie dacht dat de rol van het label uitgespeeld is, heeft het mis. Professionele labels werken samen met bedrijven als FUGA die zorgen voor distributie op de verschillende streamingdiensten. Ja, dat kan je, zonder label, ook doen via Songflow of vergelijkbare diensten. Maar FUGA kan door zijn marktpositie met vele grote label klanten mogelijk een betere deal onderhandelen met streamingsdiensten.

Of eigenlijk: de deal die het label sluit wordt beter. Wat er uiteindelijk naar de artiest gaat is een kwestie van onderhandeling tussen artiest en label.

Dus even naar de KVK, jezelf aanmelden als label en daarna meteen een FUGA deal sluiten? Nee helaas: “We letten bij FUGA wel echt op de professionaliteit van de labels waar we mee werken. Dus we checken wat voor artiesten ze hebben, wat voor releases”, aldus Jacky van den Munckhof van FUGA.

Overigens: FUGA is geen monopolist, concurrenten zijn Kobalt of Orchard, met vergelijkbare diensten. Ze hebben de technologie om muziek te plaatsen op streamingservices en kunnen betere deals krijgen juist omdat ze voor veel labels werken. En helpen ook met promotie.

Sebastien Lintz van onder meer Revealed Recordings werkt voor zijn releases, vooral EDM, samen met FUGA. FUGA int dus het geld, en betaalt dat aan zijn label. Helaas: de deals tussen FUGA, streamingservices en labels, daar hoorden we weinig concrete cijfers over. Natuurlijk omdat ze per deal erg verschillen. Jammer, geen verrassing.

We hoorden wel wat percentages als het gaat om royalties: een major label betaalt tussen de 20% – 25% uit aan de artiest, een indie (of klein-) label een hoger percentage. OK, grote namen krijgen een hoger percentage.

Auteursrechten

Daarnaast zijn er natuurlijk de uitbetalingen voor auteursrechten. Die gaan, zoals u weet, in Nederland via Buma Stemra. Harm Groustra: “met de meeste streamingplatforms hebben we een overeenkomst bereikt, en die betalen ons dus. Op dit moment zijn we hard bezig met Facebook. Met bijvoorbeeld YouTube hebben wij ook al jaren een overeenkomst, maar hopen we binnenkort een betere deal te presenteren.

Buma Stemra heeft natuurlijk de auteurswet in de hand, toch moeten ze deze organisaties met argumenten overtuigen dat betaling nodig is. Harm is positief: “Facebook en Youtube zien steeds meer in dat ze wat moeten bijdragen.”

De inkomsten die Buma Stemra binnenhaalt voor online nemen flink toe. Was het in 2016 nog ong 14 miljoen euro, vorig jaar was het al rond de 20 miljoen. Maar, aldus Groustra, “het wordt dus meer, maar is nog steeds minder dan betalingen via de labels, dus de royalties”.

Nog twee tips van Harm Groustra: “Om Buma Stemra inkomsten via Youtube te krijgen dien je wel de ads aan te zetten bij je video’s. Daarnaast kan het zeker handig zijn om je muziek via een music partner zoals de grote platenlabels of FUGA op YouTube te plaatsen. Zij hebben de mogelijkheid om een ‘reference file’ te uploaden, waardoor je muziek sneller herkend wordt in hun Content ID systeem. Dit kan er weer voor zorgen dat je meer betaald krijgt.

De promotie

Promotie via streamen, dan gaat het al gauw over playlists. Sebastien Lintz legde uit dat er eigenlijk twee soorten playlists zijn, de Spotifys eigen playlists en de 3rd party playlists. De Spotify playlists worden gemaakt met hun eigen curatoren. Daar kan je proberen tussen te komen, maar zit je bij een label met de connecties , dan stijgen je kansen aanzienlijk.

Maar de 3rd party playlists worden gemaakt door mensen buiten de streamingdienst.

“Je moet echt een beetje detective spelen om achter die playlists te komen, en als je er dan één gevonden hebt die naadloos bij jouw muziek past, moet je met een persoonlijke aanpak proberen erop te komen”, aldus Sebastien. Dus: playlist maker vinden, contact mee opnemen en proberen te interesseren voor jouw muziek.

Als je bij een label zit die een deal heeft met FUGA, dan helpt FUGA ook met de promotie. “We gaan voor elke release opzoek naar passende playlists en potentiële nieuwe fans. We hebben een aantal tools om te kunnen achterhalen vanuit welke landen Spotify playlists worden gecureerd. Soms vinden we aan de andere kant van de wereld een playlist die prima aansluit bij bepaalde muziek. Dan gaan we met die lokale playlist-editors in gesprek”.

Bij Spotify zijn aparte formulieren om een track aan te melden voor promotie. “Doe dat bijtijds, liefst eigenlijk al zodra het nummer net af is, want later kan je die data altijd nog wijzigen met meer details zoals een release datum”, aldus Sebastien.

Om je kansen op promotie te optimaliseren, is de metadata die je invoert bij je releases van belang. “Door een product aan te leveren met de juiste metadata zorg je ervoor dat je muziek in bijvoorbeeld het juiste genre wordt opgenomen op Apple Music, Google Play en/of Beatport.”

Interessant punt: Je kunt metadata per land apart aanleveren. Voorbeeld: “In Nederland zouden Kensington of Blaudzun gezien hun nationale successen kunnen worden opgenomen in het Pop genre van de services, terwijl ze voor editors buiten Europa, waar deze bands/artiesten minder hits op hun naam hebben staan, puur op de muziek worden gecategoriseerd onder de genres Alternative en/of Rock.”

Sebastien: Check ook even deze link. (om je Spotify metadata zelf aan the passen)

De toekomst

Een nieuwe streamingservice is Juke. Komt voort uit onder meer de Mediamarkt en richt zich vooral op radiostations en playlists. Dus: vrijwel alle radiostations kan je makkelijk luisteren via Juke, maar daarnaast vind je er playlists van verschillende curatoren. Ook bijvoorbeeld van bekendheden die niets met muziek te maken hebben.

Jon Hilbrants en Patrick Goldsteen van Juke deelden hun visie op de toekomst van streamen en waarom een initiatief als Juke daarin past. “Streamen moet nog makkelijker worden voor het publiek dat niet zo digi-savvy is, je moet het nog makkelijker kunnen aanzetten, het moet laagdrempeliger dan Spotify”.

En het gaat dan niet alleen om digitale zaken, maar ook om echte hardware. Ofwel een apparaat wat je in de winkel koopt en waartegen je gewoon kan zeggen wat voor muziek je wil horen. De link tussen Juke en Mediamarkt helpt natuurlijk ook.

En dat sluit goed aan bij de visie van Jacky van den Munckhof: “We zien dat, bijvoorbeeld door de komst van Alexa, Amazon’s cloud-based voice service, dat consumenten die voorheen de radio aan zouden zetten binnenshuis, nu door het gemak van een voice controlled speaker, zelf bepalen wat voor artiest/nummer ze willen beluisteren. De upselling vanuit Google en Amazon naar een muziek en/of full-media subscription via deze apparaten is bijzonder effectief. Hierdoor zien we dat een nieuwe “oudere” doelgroep toetreed tot streaming services.”

Music Pitch is natuurlijk geen Music Pitch zonder pittige pitches door muzikanten: Kunstbende winnares Femke Bun speelde met haar akoestische band. En Codarts talent Amanda Collis zong haar eigen nummer L.O.V.E.

De IJ-zaal van Tolhuistuin was daarna het terrein voor verdere ontmoetingen. Het bleef nog lang onrustig…

Volgende Music Pitch gaat over meer verdienen aan optredens, datum 14 juni 2018.
M-Bizz workshop over het Gebruik je muziekdata is op 7 mei 2018.

Verslag door Ewout van der Linden van Music Motion, met medewerking van bovengenoemde gasten.

Muziek voor Commercials, Film, Games: 7 must-knows

28 maart 2018 By Ewout van der Linden 1 Reactie

Je muziek in een film, achter een commercial, in een “shooter” game of bij een schaatsshow. Elke muzikant / componist wil wel iets met synching. De M-Bizz middag erover in maart zat dan ook prettig vol. Experts Jarl Hector (AMP Amsterdam), Renger Koning (Soundbase, filmmuziek) en Bart Delissen (game composer / docent HKU) vertelden over deals, de muziek, de business, lieten voorbeelden zien en horen. En gaven ook nog wat tips. We noteerden 7 must-knows over synching die je misschien nog niet wist.

Synch bedrijven doen meer dan muziek voor commercials, films, games

Synching komt van synchronization, ofwel: muziek combineren met andere visuele uitingen. Dus: muziek voor commercials, games, bioscoopfilms, tv films, bedrijfsfilms. En ook muziek voor radio-commercials, ook al zit daar geen visueel aspect bij.

Maar synch bedrijven, zoals AMP Amsterdam, hebben flinke kennis van muziekgebruik en rechten clearen van muziekrechten. En die zetten ze dan ook elders in: bijvoorbeeld ook voor muziek onder een show plaatsen of songs voor een musical regelen. Jarl Hector: “We zijn eigenlijk een strategische partner in muziek”.

Covers opnemen

Hoe krijg je voet aan de grond in de synching business? Natuurlijk: netwerken, de juiste muziek sturen. Over specialisatie is men niet eenduidig: in een klein land als Nederland is dat niet echt te doen. En deze handige tip: neem een paar covers op, en dan op een leuke, frisse manier, waarvan je denkt dat veel mensen ze mooi vinden. Synch bedrijven willen soms een bepaald nummer plaatsen, kunnen dan wel de publishing rechten regelen, maar soms niet de masterrechten… Et voilà, daar ben jij dan met jouw cover!

De rechten

Wil je je bezig gaan houden met synching, dan moet je goed weten hoe het zit met muziekrechten. Dus hoe het zit met auteursrecht (van componisten / tekstschrijvers) en naburig recht (uitvoerenden). Voor een synch zijn in elk geval de publishingrechten nodig (recht op gebruik van de compositie, vaak via publisher), en ook de masterrechten (rechten op de opname, de artiest of het label) als het origineel wordt gebruikt.

Maar je krijgt ook met persoonlijkheidsrechten te maken, ook wel morele rechten genoemd. Dit betreft het recht van de maker op naamsvermelding én op bescherming van zijn/haar goede naam. Op basis van morele rechten kan de rechthebbende wel of niet toestaan of de muziek gebruikt gaat worden voor een synch. En die rechthebbende is dan uiteindelijk altijd de originele maker, niet zijn/haar publisher. Want morele rechten zijn onvervreemdbaar, en ook niet overdraagbaar. Behalve het gedeelte naamsvermelding: daarover kan je afspreken dat dat niet hoeft, bijvoorbeeld in een korte commercial (aldus aanwezige gast, advocaat Sander Petit).

Even buiten, maar toch wel in de buurt van synching: ga je aan de gang met muziek voor theater, musical of opera, dan krijg je met grootrecht te maken. Buma Stemra int dan niet automatisch geld, zoals gebruikelijk. De rechthebbende moet eerst toestemming verlenen en maakt een afspraak met de theaterproducent over de vergoeding.

De business van kippenvel

“Uiteindelijk zitten we in de business van kippenvel”, aldus Jarl Hector van AMP Amsterdam. Dus: zorg dat de muziek die je schrijft voor een commercial of voor een film de luisteraar in vervoering brengt. Liefst de juiste emotie waar de film/commercial maker naar op zoek was.

Muziek is daar bij uitstek geschikt voor. Wat volgden bij M-Bizz waren mooie voorbeelden van horrorfilms, road movies, en zelfs shooter games. “Denk je nou echt dat Maxima ging huilen tijdens haar huwelijk omdat ze die Bandoneon hoorde? Welnee, dat was het aanzwellende arrangement van strijkers die erbij hoorde. Ze weten dat zo te arrangeren dat de traan op het juiste moment komt”, aldus Renger.

Ga clichés niet uit de weg

Gebruik die accordeon dus ook. Of die sitar als je Indiase sferen wil creëren. Muziek stuurt de kijker en geeft de visuals nog meer impact. Filmcomponist Renger Koning: “Muziek vertelt de filmkijker in een flits meer over de context van een scene. Hoor je een accordeon achter een scene dan weet je: we zijn in Frankrijk.”

Maar… in de game scene kan je hier en daar lekker afwijken

Game componist Bart Delissen toonde hoe hij Franse marsmuziek als uitgangspunt gebruikte bij het ontwerpen van een authentieke sfeer voor Eerste Wereldoorlog-game Verdun. “Bij game developers kan je écht in gesprek gaan over muziek”, aldus Bart: “ook als ze er zelf niet echt veel ervaring mee hebben, maar als jij goede ideeën hebt die je kunt beargumenteren, kan je de spelervaring naar een hoger niveau tillen met je eigen muzikale ideeën.”

En het geld: bijna too tight to mention

Wat levert het op? Na enig aandringen van een bezoeker kwamen er wat indicaties van getallen naar voren. Helaas, we noemen ze hier niet, maar de deals gaan van heel klein (bv gebruik van muziek voor een eenmalige, kleine bedrijfsbijeenkomst) tot heel groot (voor de rechten van een stevige hit). Verder hangt het van veel variabelen af. We noemen er een paar:

Is er sprake van “branding” in de commercial (dus: duidelijke nadruk op het merk, stevig verkoopgericht) dan gaan de kosten voor muziek omhoog.
Urgentie: moet het allemaal heel snel? Dan wordt het ofwel duurder ofwel slechter.
Is er een muzikaal alternatief? Zoja, dan gaat de vergoeding omlaag. Denk aan: een nummer in de schaatsshow. Zoniet, dan dus omhoog. Denk aan: Queen muziek in een Queen musical.

Meer weten? Hou onze events in de gaten. We gaan er in de nabije toekomst nog meer organiseren met aandacht voor muziek voor film, commercials, games, theater, bedrijfsfilms en wie weet schaatsshows.

Eerstvolgende activiteiten:
Music Pitch over Streaming Streaming Streaming!
M-Bizz over Gebruik je muziekdata

Geschreven door Ewout van der Linden, directeur van Music Motion en docent entrepreneurship bij onder meer Rotterdams Conservatorium Codarts en SAE Institute. Houd de Music Motion site in de gaten voor blogs, workshops en netwerkmeetings over de muziekbusiness. Meer weten? Mail naar ewout@musicmotion.nl.

Verover podia en trek je niets aan van de gevestigde muziekindustrie

3 februari 2018 By Ewout van der Linden Reageer

Fake it till you make it, professioneel programmeurs lastig vallen en een wild romance. Music Pitch bezoeker Houbie (van pop-promotiebureau No Milk Today) stelt de vastgeroeste patronen van de muziekindustrie graag ter discussie. Hij formuleert enkele DIY muzikanten-tips die je waarschijnlijk nog niet eerder had gehoord.

“Zoek je eerste erkenning niet in de industrie, maar op het podium.” Deze zin is waarschijnlijk een van mijn meest gebezigde adviezen in mijn werk als artiesten promotor. Als je je als opkomend artiest bij elk optreden opnieuw inzet om je publiek zieltje per zieltje te overtuigen, hoef je je nog helemaal niets aan te trekken van de muziekindustrie. Het heeft namelijk geen nut om je blind te staren op een top-down strategie waarbij je jezelf verplicht snel een major label te hebben of bij het roster van een groot boekingskantoor te horen.

In deze column vind je enkele DIY tips om te ontsnappen aan deze zelf opgelegde stress. De terugkerende standaard geluiden waar de gevestigde muziekindustrie je dood mee gooit op infodagen zal ik je daarbij besparen. Je weet namelijk allang dat je in jezelf moet geloven, je voor elke droom een plan nodig hebt en dat je vrienden en familie doorgaans niet het beste klankbord zijn.

Fake it till you make it
Een beter marketing credo ga je als opkomende artiest niet vinden. Niet huiveringwekkend, want elke band die in de garderobe van de AFAS speelt schrijft standaard naar huis dat het heel bijzonder was om dé support act te mogen zijn van Queens Of The Stone Age of Bob Dylan. Een mooi voorbeeld van dit gelauwerde credo is wat de manager van The Moans in de jaren zestig klaar speelde. Hij verkocht de band in Duitsland als een Britse band, want Europa was toentertijd al heftig in de ban van het land van The Beatles en The Kinks. Hij promootte The Moans met een meesterlijk goed gefantaseerde biografie waarin de bandleden zelfs een Britse verbastering als naam kregen. Met als gevolg een gevleugelde start van een Duitse tour met enkele maandcontracten van zalen op zak.

Ook toen ik zelf ooit mijn eerste concerten organiseerde sprak ik prestigieus in wij-vorm en gaf ik mijn eerste geld uit aan professioneel artwork, om zo te laten zien dat mijn passie verder reikte dan een muziek liefhebber met een studiefinanciering. Waar deze voorbeelden over gaan is dat je de promotionele waarde moet zien te ontdekken van alles wat je als artiest de wereld in slingert. Blijf wel dicht bij jezelf. Je imago mag een verlengstuk van jezelf zijn, maar vergeet niet dat je met het credo fake it till you make it altijd op een dun koordje balanceert.

Kijk verder dan de gebaande paden
“Ik denk dat het eerder zo is dat Nederlandse bands met hun muziek vooral op Nederland zijn gericht. Dat ze alleen aan DWDD of 3FM denken. Wij maken de muziek die we willen maken.” Met deze woorden sloeg Traumahelikopter in 2014 de spreekwoordelijke spijker op de kop. De band werd door hun eigengereidheid opgepikt door Pitchfork en tourde veel in het buitenland. Het is in deze tijd dan ook een gemiste kans om je alleen te richten op Nederland of om te denken dat het buitenland pas mogelijk is met Nederlandse industrie aandacht. Het internet is grenzeloos. Steeds meer opkomende artiesten belanden op buitenlandse blogs (blogs waar ze in Hilversum vaak nog nooit van gehoord hebben) en realiseren tourtjes met bevriende buitenlandse bands.

Natuurlijk sta je daar ook gewoon in de plaatselijke Waterhole te spelen voor dertig man, maar dat maakt voor de ervaring niet uit. Zo’n tourtje kan ook zomaar het laatste zetje zijn om een DWDD of een belangrijk Nederlands festival over de streep te trekken. Iets met nieuwswaarde. Maar ben ook hier voorzichtig: een ‘tourposter’ delen met vier optredens waarna je na afloop gewoon thuis slaapt werkt tegen je.

Als artiest ben je ook ondernemer
Een voorbeeld hiervan is het organiseren van je eigen concerten door samen met andere artiesten de handen ineen te slaan. Death Alley en Shaking Godspeed verraste in 2016 met een stevig manifest en een eigen event in de Marktkantine te Amsterdam voor het terug brengen van de rock ‘n’ roll op Nederlandse pop podia. Ze repte over “De wurggreep van vroege curfews in sfeerloze betonbakken” en namen het initiatief in eigen handen.

En als je dan toch je eigen avond organiseert kun je ook meteen afrekenen met vastgeroeste ongeschreven regels: een support act hoeft niet altijd voor de hoofdact te spelen, een band hoeft geen voorafje te zijn van een DJ en als je iemand heel erg goed vind houd niemand je tegen als je die naam wat groter op de poster zet. De kunst is om je creativiteit niet alleen in je muziek, maar ook in de zaken daarom heen te laten zegevieren.

Professioneel programmeurs lastig vallen
Uiteindelijk sla je aan het onderhandelen. Weet dat als je programmeurs lastig valt dat je mails altijd zo kort mogelijk dienen te zijn, want ze hebben doorgaans geen zin om je uitgebreide biografie te lezen (wie eigenlijk wel?). Als je op de gage water bij de wijn moet doen vergeet dan niet dat je nog een aantal andere posten hebt waarbij je opnieuw op je strepen kunt gaan staan. Denk aan promotie, reiskosten, parkeerkosten, catering en gastenlijstplekken.

Ben je op zoek naar een support gig zorg dan dat je zelf al hebt uitgezocht welke artiesten bij je passen en om welke data het gaat, want dat gaat niemand anders voor je doen. Dit werkt over het algemeen beter als je dat direct bij de hoofdact probeert in plaats van bij de zaal. Probeer verder zo weinig mogelijk gigs gratis te doen en vraag standaard de volle mep (lees: wat je eigenlijk zou moeten verdienen als artiest) als je weet dat er veel subsidie mee gepaard gaat. Daar is cultuurgeld immers voor bedoeld.

Wild romance
Al deze tips getuigen van het geloof in een bottom-up strategie. Begin klein en verlies nooit uit het oog dat je uiteindelijk maar van één ding echt afhankelijk bent: het overtuigen van de mensen die naar je shows komen. Moet je dan alles alleen doen? Nee, als je stappen wil zetten probeer dan altijd gebruik te maken van mensen die in je geloven en samen met jou de eerste deuren willen openen. Mensen die in een vroeg stadium aan de zijde van jou als artiest ten strijde trekken in het oerwoud van de muziekindustrie.

Het herinnert me aan conversaties met Koos van Dijk waarin we al snel tot de conclusie kwamen dat de romantische manager – in Koos zijn woorden “iemand die verkering met je sluit” – wezenlijk verschilt van de moderne bureau industrie. Deze keuze voor de bottom-up strategie vergt veel uithoudingsvermogen, maar daar krijg je ook veel voor terug. Immers, de enige plaats waar succes eerder komt dan werk, is het woordenboek.

Over de auteur
Houbie bijt zich vast in de gevestigde regels van de verroeste muziekindustrie met zijn promotie-bureau NO MILK TODAY. Eerder maakte hij furore met band platform Stillman – Dreams of Music. Ook is hij master student filosofie aan de Universiteit Van Amsterdam.