Snap jij precies hoe het zit met de betaling voor je gestreamde muziek, je label afspraken, Buma / Stemra en Youtube? En weet je dan op hoeveel geld je recht hebt? Wordt dat dan lekker snel betaald? Waarschijnlijk is je antwoord driemaal “nee”. De digitalisering in de muziek heeft namelijk veel schimmigheid opgeleverd. Maar… daar gaat blockchain wat aan doen. Blockchain: de talk of the town in de muziek bizz en het gaat ook jouw muziek business ingrijpend veranderen. Tenminste, dat is de bedoeling.

Wat is blockchain? Wat er gaat veranderen? En vooral: wat hebben muzikanten eraan? We spraken / mailden hiervoor met Chris van Houten van RightsShare, de Nederlandse start-up die blockchain toegankelijk maakt voor de muziekindustrie, en Sander Petit van De Vos & Partners Advocaten.

Nieuwe technologie

De nieuwe mogelijkheden van blockchain komen, hoe kan het anders, voort uit de digitale wereld. Zakensite Forbes legt het als volgt uit: “Een blockchain is een gedistribueerde database die een gestaag groeiende lijst bijhoudt van data-items die gehard zijn tegen manipulatie en vervalsing. Zelfs de beheerder kan deze gegevens niet vervalsen. Binnen dit systeem vindt er gegevensuitwisseling en verificatie tussen de nodes plaats. Met een blockchain kan ervoor worden gezorgd dat een derde partij niet nodig is om de betrouwbaarheid van een transactie te waarborgen.”

Mogelijk nog wat ingewikkeld, maar de belangrijkste zaken zijn al cursief gedrukt. En het gaat vooral ook om die laatste zin. Als je trouwens even googlet op block chain vind je meer technische achtergronden. Over blokken met informatie, die verbonden zijn door zogenaamde “hashes” aan elkaar verbonden zijn, in een bepaalde volgorde. Dit alles zonder buitenstaanders, het is allemaal transparant, compleet veilig en er kunnen betalingen mee geregeld worden.

Jazeker, het is dezelfde technologie waar ook betaalmiddel Bitcoins op draait. En waar ze bijvoorbeeld in de internationale vrachtvaart en diamanthandel al mee werken. Nu nog de muziek…

Gevolgen voor muziek
Uiteindelijk komt het technologische verhaal op het volgende neer: alle informatie over jouw muziek is vastgelegd in een informatieblok. Vooral de informatie over rechten: dus wie zijn de rechthebbenden en wat zijn de afspraken tussen die rechthebbenden (de zogeheten smart contracts). En natuurlijk: hoeveel krijgen ze betaald per muziekgebruik. Wordt je muziek gedownload, dan geeft dat blokje informatie door aan een volgend blokje die bijvoorbeeld de betaling regelt. Per blokje zijn er afspraken, die smart contracts dus, die bepalen wie wat krijgt. Er komt geen bank aan te pas.

En hoe passen labels, streamingdiensten en auteursrechtenorganisaties daarin? “Daarmee zijn zullen we in gesprek gaan, hoe blockchain te integreren in hun bedrijfsmodel”, aldus Chris van Houten van RightsShare.

“Digital Rights management in the music industry has, over the years, become painfully complex” aldus the-blockchain.com op haar site

En wat is daar nou zo fijn aan?

Directe betalingen. Hoelang wacht je op je Buma / Stemra geld of van je label? Soms wel meer dan een jaar. Met blockchain wordt je direct betaald, dus meteen als iemand je muziek beluistert. Ook al zijn het minuscule betalingen. Overigens: op dit moment alleen in Bitcoins. Betaling in andere valuta moet naast het blockchain geregeld worden. Maar dan nog zijn de deals direct tussen luisteraar en maker. De rol van publishers, labels, Buma / Stemra of Spotify verandert dus.

Transparant. De enorme ingewikkelde en wazige betalingen via rechtenorganisaties, Youtube, streamers en labels is voorbij. In de afspraken (die dus in de blokken zitten) staat precies wie wat krijgt. Volledig duidelijk dus, en helemaal openbaar. En eventueel later aan te passen als zich bijvoorbeeld meer rechthebbenden melden.

Meer info over je fans. Via Facebook en Spotify kon je al veel achterhalen over je fans, met blockchain nog veel meer. En ook op andere manieren raken je fans betrokken bij jouw muziek.

Wat betekent dat voor de muziek business?

Leek de muziek business eindelijk weer een beetje tot rust gekomen na een stormachtige periode, de zaak wordt nu dus weer flink opgeschud. Hoe zouden die veranderingen eruit kunnen zien?

Langzaam maar zeker. De huidige partijen in de muziekbusiness zijn niet erg gediend van bovengenoemde veranderingen. Maar: ze lijken onvermijdelijk, want het wazige systeem van huidige betalingen is eigenlijk hopeloos ouderwets. Toch zal het nog wat tijd duren want er zijn wel wat zaakjes die opgelost moeten worden voordat blockchain de zaak kan overnemen. Bijvoorbeeld de betaling in euro’s (zie boven) of enkele juridische aspecten (zie onder).

Meer promotie en curatie. Het is nu al zo dat bijna alle partijen (labels, boekers, managers, publishers) in de muzieksector zich met promotie bezighouden. En dat gaat nog meer gebeuren, want voor afspraken en afhandelen van financiën zijn ze steeds minder nodig. Dus: het helpen met zoeken naar nieuwe doelgroepen, contacten onderhouden, persoonlijk maken, koppelen aan merken, andere artiesten. En de juiste curators binden aan je muziek.

Rechtenbeheer. Buma / Stemra doet natuurlijk niet aan promotie, maar wel aan collectieve rechtenafspraken, aan wereldwijde beheer en inning van composities. Daar is hoe dan ook in een eventueel blockchain tijdperk nog wel behoefte aan.

Wat betekent het voor muzikanten / musici?

In de wereld van het grote geld is de eerste artiest over de brug. We hebben het natuurlijk over EDM, de commerciële kant van de dance, en dan over meteen één van de grootste namen, Nederlander Hardwell. Hij heeft, via RightsShare, de eerste stappen gezet op blockchain. Dus: muziek is downloadbaar vanaf zijn site en afrekening vindt plaats via blockchain.

Muziek via eigen site dus. Blockchain is nu alleen mogelijk als het gaat om muziek die op de eigen site wordt aangeboden. Ander gebruik van muziek wordt later ook mogelijk, als het maar vertaald kan worden naar digitaal gebruik. Bij radio-uitzending of streaming is dat natuurlijk relatief eenvoudig. Live performances zijn al moeilijker te blockchainen. Maar wie weet, via het zogeheten fingerprinting systeem wordt ook dat mogelijk.

Kortom, op dit moment nog beperkt inzetbaar voor individuele artiesten. Maar: “Blockchain moet het uiteindelijk voor alle musici en muzikanten, uit alle genres, makkelijk maken om aan hun muziek te verdienen. Zolang het muziekgebruik maar digitaal aan te tonen is.”, aldus Chris van Houten.

Haken en ogen

Die zijn er zeker. Dat nog niet kan worden uitbetaald in euro’s bijvoorbeeld. Dat nog veel muziekgebruik niet digitaal vertaald kan worden, en dus niet “geblockchained” kan worden. En de medewerking van bijvoorbeeld de labels, publishers en Buma/Stemra’s van deze wereld.

Maar zoals gezegd: het smart contract staat centraal in blockchain. Dus vooral vanuit juridisch perspectief zijn er nog wel wat haken en ogen, aldus Sander Petit van De Vos & Partners Advocaten  : “Er is geen regulering bij blockchain, hoe zit het dan met de aansprakelijkheid als er toch een hack komt? En welk recht is van toepassing? Hoe zit het ook met vernietiging van overeenkomsten? Als een overeenkomst vernietigd wordt, heeft deze eigenlijk nooit bestaan. Alle verbintenissen zijn dan ongeldig en prestaties moeten ongedaan worden gemaakt. Dus:dan zal er terugbetaald moeten worden, er is nog geen zicht op hoe dat met blockchain kan”

Het is dus nog niet zo makkelijk om een overeenkomst terug te brengen tot slechts een code. Maar mocht het lukken, dan krijgen juristen een andere rol: “juristen zullen in de toekomsten de verschillende geautomatiseerde scenario’s in een script / smart contract moeten vastleggen. Een hechtere samenwerking met programmeurs zal daarvoor nodig zijn. Juristen zullen misschien zelfs wel programmeurs worden. Of programmeurs juristen.”

Denk dus niet dat over een paar maanden de business op z’n kop licht. Maar de introductie van blockchain lijkt toch echt onvermijdelijk. Want de schimmigheid rond uitbetalingen, die soms ook nog jaren op zich laten wachten, dat is niet meer van deze tijd.

Geschreven door Ewout van der Linden, directeur van Music Motion en docent entrepreneurship bij onder meer Rotterdams Conservatorium Codarts en SAE Institute. Houd de Music Motion site in de gaten voor blogs, workshops en netwerkmeetings over de muziekbusiness. Meer weten? Mail naar ewout@musicmotion.nl.