Op 1 juli 2015 is de Wet Auteurscontractenrecht in werking getreden. Wat heeft die wet veranderd voor muzikanten in Nederland? Voor Music Motion schrijft NORMA, de collectieve beheersorganisatie voor musici en acteurs, een serie korte blogs waarin de wet wordt uitgelegd.
Deze keer: de bestsellerbepaling.
Het is de nachtmerrie van veel muzikanten: wordt een door jou ingespeeld liedje na lang werken een succes, blijkt dat het overgrote deel van de opbrengt gewoon naar de exploitant gaat. Dit wordt als onrechtvaardig ervaren door veel muzikanten. De wetgever vond dat kennelijk ook: zij wil de positie van muzikanten (en andere rechthebbenden) versterken door een “bestsellerbepaling” in het leven te roepen.
Verhouding tussen opbrengst van nummer en vergoeding muzikant
Als blijkt dat de behaalde winst van niet langer in verhouding staat tot de vergoeding die is betaald aan de muzikant, dan kan die muzikant een aanvullende vergoeding claimen.
Een (beginnende) muzikant zou dus achteraf een extra vergoeding kunnen claimen als een liedje een groot succes wordt en hij/zij niet meedeelt in dit succes. De behaalde winst voor de exploitant blijft door dat succes namelijk groeien, waardoor de verhouding tussen die winst en de vergoeding voor de muzikant steeds meer op scherp komt te staan.
Zodra er sprake is van een zogenaamde ernstige onevenredigheid tussen de behaalde winst en de ontvangen vergoeding, kun je een beroep doen op de bestsellerbepaling. Of er sprake is van een ernstige evenredigheid, moet van geval tot geval worden bekeken en is afhankelijk van de omvang van de prestaties die over en weer zijn geleverd.
Dit recht kan zowel worden ingeroepen bij eenmalige afbetalingen door de exploitant, als bij royaltyafspraken. Het ligt echter voor de hand dat er in het geval van een royaltyafspraak minder snel sprake zal zijn van een ernstige onevenredigheid, omdat een royaltyafspraak meestal om een percentage van de omzet gaat en dus gelijk oploopt met het succes. Maar ook een te laag percentage kan met de bestsellerbepaling worden aangevuld.
Een andere exploitant
Als de exploitant zijn exploitatierechten heeft overgedragen aan een andere exploitant (en het liedje dus door die ander wordt geëxploiteerd), dan geldt de bestsellerbepaling nog steeds. De muzikant kan het dan inroepen tegen de nieuwe exploitant.
Geldt de bestsellerbepaling ook andersom?
De wetgever heeft expliciet benadrukt dat de bestsellerbepaling niet andersom geldt: mocht een liedje niet het succes worden waar van tevoren op werd gerekend, dan mag de exploitant op basis van deze bepaling geen geld terughalen bij de muzikant. Een flop behoort kortom tot het ondernemingsrisico van de exploitant, in een succes moet de muzikant nu meedelen.
En wie bepaalt dat dan?
Of er sprake is van een ernstige onevenredigheid wordt uiteindelijk door de rechter bepaald. Hij kan in dat geval de overeenkomst tussen de muzikant en de exploitant achteraf wijzigen. Voor een muzikant is het echter vaak te kostbaar en misschien ook wel spannend om een juridische procedure te beginnen. Om daaraan tegemoet te komen wordt er een laagdrempelige geschillencommissie in het leven geroepen. Deze geschillencommissie kan in een soort “rijdende rechter-setting” ook kennisnemen van dergelijke geschillen.
Music Motion organiseert met onder andere NORMA M-bizz workshops over uiteenlopende onderwerpen binnen de muziekbusiness . Houd de site in de gaten voor deze workshops!
JE MUZIEK ONDER EEN BLUEBAND RECLAME
