Indiegames zijn populairder dan ooit en de Nederlandse markt voor indiegames floreert als nooit tevoren. Waar deze independent games vroeger nog de romantische associatie kende van een paar jongens die op hun zolderkamer een spelletje in elkaar knutselen, daar is nu sprake van een veel professionelere business. En met die professionalisering verandert ook het een en ander, bijvoorbeeld de manier waarop wordt omgegaan met muziek in indiegames.

Via onze projecten voor de gamebusiness (Music Pitch Games en voor SAE Institute) hebben we een flink netwerk opgebouwd. Dus om meer te weten te komen over de laatste ontwikkelingen binnen de indiegames en wat dat voor de muziek betekent, deden we een rondje bij enkele contacten. We spraken Rik Nieuwdorp (gamecomposer Claynote), Sjoerd Wennekes (businessdeveloper bij Monobanda Digital) en Niels van der Leest (gamecomposer).

Zakelijke aanpak
In de Dutch Game Garden, net naast Utrecht Centraal Station, zitten bijna alle Nederlandse indiegamebedrijven bij elkaar. Sjoerd Wennekes is er ook gestationeerd. Volgens hem begint de term ‘indiegames’ sterk te verouderen. “De gamebusiness wordt ook voor de kleinere bedrijven serieuzer. Een paar jaar geleden zette je een leuke game op de App Store en was er een hele leuke kans op succes. Nu puilt die App Store echt uit van de games en je ziet dus dat kleine developers opeens echt over doelgroepbenadering gaan nadenken of iemand voor de zakelijke kant aannemen.” Een meer zakelijke aanpak wordt dus steeds vaker vereist van de indiegamedeveloper. Sommige van onafhankelijke gamedevelopers komen er dan vaak achter dat een investeerder toch wel handig is, maar daarmee zijn ze dan geen echte indiegamedeveloper meer, maar een “normale” professionele ontwikkelaar. Deze ontwikkeling betekent ook veel voor de gamecomponist.

Niets meer gratis
Componist Rik Nieuwdorp: “De gameaudio middleware is veel belangrijker geworden, dus de techniek tussen de gamecodering en de muziek. Dat wordt echt een beroep. Er is flink wat behoefte aan mensen die daar heel handig in zijn”. Daarvoor is dus wel muzikaal én technisch inzicht nodig. “Dat technische is aan te leren voor componisten, maar ik denk dat techneuten meer moeite zullen hebben met het muzikale aspect.”

Gratis muziek maken omdat het zo’n leuk project is of omdat het goed is voor je promotie: de muzieksector is er in alle hoeken en gaten mee vergeven. Maar na de crisis professionaliseren ook de gamecomponisten. Rik Nieuwdorp: “Ik doe niets meer gratis, soms nog wel op basis van revenue share, maar alleen als ik echt in het succes van een project geloof”.

Gameopleidingen en muzikale diversiteit
Door de aandacht en de professionalisering schoten de opleidingen die iets met games te maken hadden de afgelopen jaren als paddenstoelen uit de grond. Toch zijn er binnen de gamemuziekbusiness ook veel mensen actief zonder opleiding. Niels van der Leest: “Ik denk dat wel 95 procent van de gamecomposers erin is gerold zonder opleiding. Als je goede muzikale kennis hebt, weet hoe partituren werken en echt van games houdt, dan kun je een heel eind komen.”

Rik van Nieuwdorp heeft zijn twijfels bij de opzet van sommige opleidingen: “Er moet beter gekeken worden naar wat nu echt nodig is in de markt en het adaptieve aspect echt goed aanleren. Omdat de opleidingen nog relatief nieuw zijn, moet de toekomst uitwijzen wat het effect gaat zijn op de markt.”
Volgens Niels van der Leest verliest grootse orkestrale muziek terrein in games en is meer “intieme” muziek in opmars: een kleine bezetting van enkele, liefst echte instrumenten. En is er ook meer plek voor muzikale creativiteit. Rik Nieuwdorp ziet hierdoor vooral een sterk toegenomen diversiteit in de muziek. Er lijkt dus meer mogelijk, vooral door de serieuzere rol van de kleinere developer. Maar mogelijk heeft dat ook te maken met de toegenomen diversiteit van de games zelf. Nieuwdorp: “Het draait in games niet alleen meer om nazi-zombies die aan het schieten slaan”.

Vak apart
Je zou nu kunnen denken dat de gamemuziekbusiness een lucratieve is, maar dat blijkt tegen te vallen. Nieuwdorp: “Nee, dat is het helaas nog steeds niet. De meeste gamecomponisten combineren het met ander werk. Niels van der Leest is bijvoorbeeld ook slagwerkdocent en veel componisten werken ook voor film, tv, bedrijfsfilms etc. “Ik denk dat er in Nederland ongeveer vier of vijf mensen zijn die alleen met gamemuziek hun geld verdienen”. Van der Leest plaatst nog een positieve kanttekening: “Het gaat de laatste jaren wel veel beter, ik vraag me echt af hoe ik alle aanvragen moet inpassen”.
Nieuwdorp omschrijft tenslotte waar je aan moet voldoen, wil je het in de huidige gamebusiness maken met je muziek: “Je moet echt assertief zijn, het is een business waarin je erg zelfstandig moet werken en zelf aan je opdrachten moet komen. Daarnaast moet je oprechte interesse hebben voor gaming en er ook proberen om in teamverband iets heel moois van te maken. Het vereist ook goede kennis van hoe adaptieve muziek werkt in een game. Je moet daar een goed gevoel voor ontwikkelen, en je eigen ideeën in ontwikkelen. Denk er dus niet zomaar even in te duiken: het is een vak apart.”

Hoe zitten muziekdeals in elkaar in de gamebusiness? En welke rol heeft Buma Stemra? Hou de blog in de gaten: over een paar weken meer over de gamescene.
Music Motion heeft meer contacten in en rond deze sector. Verder praten? Meer info of ideeën nodig? Neem even contact met ons op! info@musicmotion.nl

Wie tijdens Music Pitch Festivals in Pakhuis de Zwijger had geturfd bij het woord ‘beleving’, had waarschijnlijk wel een meter papier nodig gehad. Festivals blijken steeds meer in te zetten op de overall experience van de bezoeker. “Het belevingsverhaal is erg belangrijk, de muziek wordt bijna secundair”.

In deze blog de uitspraken van festival-organisatoren tijdens Music Pitch: over hoe ze programmeren, hoe ze met locaties omgaan en welke plek nieuw talent krijgt.

De middag begint met een onderzoek van Ticketmaster naar het consumptiegedrag van festival- en poppodiabezoekers. Wat blijkt? Mensen gaan naar meer festivals en concerten dan ooit en ze geven daar relatief gezien ook veel uit. Opmerkelijk is dat bezoekers van festivals meer uitgeven dan ze eigenlijk bereid waren te doen, terwijl bij poppodia het omgekeerde het geval is.

Blubberbak

Het lijkt dus goed te gaan met de festivalwereld, maar is het alles goud wat er blinkt? Wat zijn de verhalen uit de praktijk? Timo Spruitenburg van het Into The Woods festival (voor de zesde keer gehouden, 20.000 bezoekers) zegt een heftige zomer achter de rug te hebben. “Voor het eerst hadden we op de eerste dag heel veel regen. Het terrein was één grote blubberbak. We hebben veel maatregelen moet nemen om mensen weer met droge voeten naar huis te kunnen sturen. Dit zorgde voor veel extra kosten. En we hadden een grote no-show, veel mensen bleven thuis. De sfeer was ondanks het slechte weer wel heel erg goed. Regen creëert een bepaalde saamhorigheid. En gelukkig heeft de tweede dag ons gered, daardoor zijn we uit de kosten gekomen. Maar uiteindelijk gaat het er om dat we mensen een goede beleving hebben gegeven. Door positieve mond-tot-mond-reclame verkoopt het festival ook telkens uit de laatste jaren.”

Randprogrammering

Bij Into The Woods blijken grote artiestennamen niet zo’n belangrijke rol te spelen. Timo: “We zoeken naar artiesten die bij ons passen en ons aanspreken. We willen niet alleen maar grote namen, anders gaan mensen heel gericht daarheen en vergeten ze de rest. We willen ervoor zorgen dat mensen verdwalen in het bos en nieuwe muziek ontdekken die ze nog niet kennen. We zetten ook erg in op de atmosfeer met een grote randprogrammering. Creatieve theateracts, lichtkunst, rare verklede mensen tussen de bezoekers: dat doet het altijd erg goed.”

Ook Gaetan van de Sande van het Encore Festival (voor de tweede keer gehouden, 12.000 bezoekers) ziet steeds meer het belang in van randprogrammering of, zoals hij het zelf noemt, “gekkigheden”. “Er gaat volgend jaar niet zo heel veel veranderen aan het festival, het ging heel goed. Maar we willen wel iets meer op de beleving inzetten. Meer doen aan aankleding en randprogrammering. We hadden dit jaar een karaokebar en dat werkte heel leuk, daarnaast willen we volgend jaar meer podium bieden aan nieuw talent. Daar is nu nog weinig ruimte voor. Onze artiesten op de live-stage zijn grote namen die vaak meerdere festivals doen, maar we vragen altijd wel een unieke show van ze zodat bezoekers altijd voor een verassing komen te staan en niet naar een herhalingsoefening zitten te kijken.”

Jong talent

Wim van de Laak van het Grachtenfestival (voor de achttiende keer gehouden, 54.000 bezoekers) vertelt dat zijn festival juist draait om jonge artiesten. “Wij moeten

het niet hebben van grote namen, maar van nieuw talent die je over vijf, zes jaar in het Concertgebouw ziet.” Het Grachtenfestival viel dit jaar samen met het Sail-evenement, maar desondanks is het een goede editie geweest. “We hadden hetzelfde aantal bezoekers als vorig jaar. Daar waren we dan ook tevreden mee. We hadden gehoopt profijt te hebben van Sail, maar dat viel tegen. Het was op sommige plekken aanzienlijk minder druk dan voorgaande jaren, zoals op het Hembrugterrein in Zaandam. Vorig jaar was het daar uitverkocht, dit jaar kwam er bijna niemand. Waar dat aan ligt? Ik weet het niet.” Mijke Loeven van het International Jazz Festival Rotterdam en North Sea Round Town geeft aan dat ze het soms ook behoorlijk lastig heeft. “Het Jazz Festival Rotterdam is een festival waar veel subsidie voor nodig is. Rotterdam is een relatief laagopgeleide stad, maar wij richten ons wel op hoogopgeleiden. Het is risicovol dus ik moet ontzettend veel vechten voor het behoud van cultuur in de stad. Het Round Town festival moet meer mensen gaan bereiken, ook de laagopgeleiden. Het is gratis voor iedereen in Rotterdam.” Qua programmering liggen de jazzfestivals in lijn met het Grachtenfestival. Mijke: “Wij programmeren veel jong talent. Beide festivals zijn verschillend, maar ze draaien allebei om het publieksbereik. Het is belangrijk dat artiesten contact maken met hun publiek, niet zozeer of ze een grote naam hebben. Van mij mag het begrip ‘backstage’ ook worden afgeschaft. Als je gespeeld hebt, zou je gelijk het publiek in moeten lopen om in gesprek te gaan met de mensen.”

Festivalmoe

Over de vraag wat de succesfactoren voor de festivals in de toekomst zijn, bestond weinig misverstand. Gaetan: “Het belevingsverhaal is belangrijk. Muziek wordt bijna secundair. Mensen willen meerdere dagen vermaakt worden in de breedste zin van het woord.” Wim sluit zich hier bij aan: “Misschien een beetje flauw, maar de beleving is echt belangrijk. Mensen vinden het leuk als ze bijvoorbeeld met een boot naar een optreden gaan of een drankje van te voren kunnen drinken.” En ook Mijke kan niet achterblijven: “De beleving inderdaad. Het moet vooral gezellig zijn. Maar het hangt wel een beetje af van de leeftijd. Jonge mensen gaan met hun vrienden naar een festival en daarbij is het mooi meegenomen als er een tof bandje speelt. Ouderen gaan vaker echt voor de artiest.” Timo spot een trend binnen de house-scene. “Eerst wilde mensen in een grote hal met z’n alles losgaan, nu willen ze het liever veel kleinschaliger zien. Dus kleine podia met een kleine groep bezoekers.” Gaetan wil tenslotte een laatste les meegeven: “Het stikt van de festivals, mensen bezoeken ze massaal. Dat is allemaal heel tof, maar ik word ook wel eens een beetje festivalmoe. Het komt er op neer dat je wel iets moet blijven toevoegen aan het aanbod.”

De Music Pitch werd gewonnen door Joost Abbel van het AA Collective. Hij won de door Sennheiser gesponsorde microfoon.

Muziek voor indiegames: het nieuwe goud?

Zo programmeren muziekfestivals