Je muziek in een film, achter een commercial, in een “shooter” game of bij een schaatsshow. Elke muzikant / componist wil wel iets met synching. De M-Bizz middag erover in maart zat dan ook prettig vol. Experts Jarl Hector (AMP Amsterdam), Renger Koning (Soundbase, filmmuziek) en Bart Delissen (game composer / docent HKU) vertelden over deals, de muziek, de business, lieten voorbeelden zien en horen. En gaven ook nog wat tips. We noteerden 7 must-knows over synching die je misschien nog niet wist.

Synch bedrijven doen meer dan muziek voor commercials, films, games

Synching komt van synchronization, ofwel: muziek combineren met andere visuele uitingen. Dus: muziek voor commercials, games, bioscoopfilms, tv films, bedrijfsfilms. En ook muziek voor radio-commercials, ook al zit daar geen visueel aspect bij.

Maar synch bedrijven, zoals AMP Amsterdam, hebben flinke kennis van muziekgebruik en rechten clearen van muziekrechten. En die zetten ze dan ook elders in:  bijvoorbeeld ook voor muziek onder een show plaatsen of songs voor een musical regelen. Jarl Hector: “We zijn eigenlijk een strategische partner in muziek”.

Covers opnemen

Hoe krijg je voet aan de grond in de synching business? Natuurlijk: netwerken, de juiste muziek sturen. Over specialisatie is men niet eenduidig: in een klein land als Nederland is dat niet echt te doen. En deze handige tip: neem een paar covers op, en dan op een leuke, frisse manier, waarvan je denkt dat veel mensen ze mooi vinden. Synch bedrijven willen soms een bepaald nummer plaatsen, kunnen dan wel de publishing rechten regelen, maar soms niet de masterrechten… Et voilà, daar ben jij dan met jouw cover!

De rechten

Wil je je bezig gaan houden met synching, dan moet je goed weten hoe het zit met muziekrechten. Dus hoe het zit met  auteursrecht (van componisten / tekstschrijvers) en naburig recht (uitvoerenden). Voor een synch zijn in elk geval de publishingrechten nodig (recht op gebruik van de compositie, vaak via publisher), en ook de masterrechten (rechten op de opname, de artiest of het label) als het origineel wordt gebruikt.

Maar je krijgt ook met persoonlijkheidsrechten te maken, ook wel morele rechten genoemd. Dit betreft het recht van de maker op naamsvermelding én op bescherming van zijn/haar goede naam. Op basis van morele rechten kan de rechthebbende wel of niet toestaan of de muziek gebruikt gaat worden voor een synch. En die rechthebbende is dan uiteindelijk altijd de originele maker, niet zijn/haar publisher. Want morele rechten zijn onvervreemdbaar, en ook niet overdraagbaar. Behalve het gedeelte naamsvermelding: daarover kan je afspreken dat dat niet hoeft, bijvoorbeeld in een korte commercial (aldus aanwezige gast, advocaat Sander Petit).

Even buiten, maar toch wel in de buurt van synching: ga je aan de gang met muziek voor theater, musical of opera, dan krijg je met grootrecht te maken. Buma Stemra int dan niet automatisch geld, zoals gebruikelijk. De rechthebbende moet eerst toestemming verlenen en maakt een afspraak met de theaterproducent over de vergoeding.

De business van kippenvel

“Uiteindelijk zitten we in de business van kippenvel”, aldus Jarl Hector van AMP Amsterdam. Dus: zorg dat de muziek die je schrijft voor een commercial of voor een film de luisteraar in vervoering brengt. Liefst de juiste emotie waar de film/commercial maker naar op zoek was.

Muziek is daar bij uitstek geschikt voor. Wat volgden bij M-Bizz waren mooie voorbeelden van horrorfilms, road movies, en zelfs shooter games.  “Denk je nou echt dat Maxima ging huilen tijdens haar huwelijk omdat ze die Bandoneon hoorde? Welnee, dat was het aanzwellende arrangement van strijkers die erbij hoorde. Ze weten dat zo te arrangeren dat de traan op het juiste moment komt”, aldus Renger.

Ga clichés niet uit de weg

Gebruik die accordeon dus ook. Of die sitar als je Indiase sferen wil creëren. Muziek stuurt de kijker en geeft de visuals nog meer impact. Filmcomponist Renger Koning: “Muziek vertelt de filmkijker in een flits meer over de context van een scene. Hoor je een accordeon achter een scene dan weet je: we zijn in Frankrijk.”

Maar… in de game scene kan je hier en daar lekker afwijken

Game componist Bart Delissen toonde hoe hij Franse marsmuziek als uitgangspunt gebruikte bij het ontwerpen van een authentieke sfeer voor Eerste Wereldoorlog-game Verdun. “Bij game developers kan je écht in gesprek gaan over muziek”, aldus Bart: “ook als ze er zelf niet echt veel ervaring mee hebben, maar als jij goede ideeën hebt die je kunt beargumenteren, kan je de spelervaring naar een hoger niveau tillen met je eigen muzikale ideeën.”

En het geld: bijna too tight to mention

Wat levert het op? Na enig aandringen van een bezoeker kwamen er wat indicaties van getallen naar voren. Helaas, we noemen ze hier niet, maar de deals gaan van heel klein (bv gebruik van muziek voor een eenmalige, kleine bedrijfsbijeenkomst) tot heel groot (voor de rechten van een stevige hit). Verder hangt het van veel variabelen af. We noemen er een paar:

• Is er sprake van “branding” in de commercial (dus: duidelijke nadruk op het merk, stevig verkoopgericht) dan gaan de kosten voor muziek omhoog.
• Urgentie: moet het allemaal heel snel? Dan wordt het ofwel duurder ofwel slechter.
• Is er een muzikaal alternatief? Zoja, dan gaat de vergoeding omlaag. Denk aan: een nummer in de schaatsshow. Zoniet, dan dus omhoog. Denk aan: Queen muziek in een Queen musical.

Meer weten? Hou onze events in de gaten. We gaan er in de nabije toekomst nog meer organiseren met aandacht voor muziek voor film, commercials, games, theater, bedrijfsfilms en wie weet schaatsshows.

Eerstvolgende activiteiten:
Music Pitch over Streaming Streaming Streaming!
M-Bizz over Gebruik je muziekdata

Geschreven door Ewout van der Linden, directeur van Music Motion en docent entrepreneurship bij onder meer Rotterdams Conservatorium Codarts en SAE Institute. Houd de Music Motion site in de gaten voor blogs, workshops en netwerkmeetings over de muziekbusiness. Meer weten? Mail naar ewout@musicmotion.nl.