Even een opbeurend feitje: de muziekbusiness werd vanaf het prille begin al bevolkt door kleurrijke, soms nogal maffe types die niet vies waren van flinke winsten. Soms met groot succes, of in elk geval met een plekje in geschiedenisboekjes. We hebben de meest opvallende sujetten uit de geschiedenis van de muziekbusiness voor je op een rijtje gezet.
Dacht jij dat die handige zakenmensen iets waren van de recente muziekbusiness? Ben je gek! Vanaf het jaar 1500 werd er echt gehandeld in muziek, en vrijwel meteen dienden zich de eerste slimme of zelfs sluwe ondernemers aan. Ja, ook al in de dagen van de barokmuziek dus.
We stappen op zevenmijlslaarzen door de eeuwen heen en hieronder dan de onbetwistbare, definitieve top 5 van de meest kleurrijke mensen uit de geschiedenis van de muziekbusiness.
5 Neil Bogart
Het Casablanca label richtte zich op de disco rage in de jaren 70/80. Een nieuw label dat vele, vele artiesten tekende waaronder Donna Summer, Village People, Lipps Inc. Gevestigd in een fake Marokkaans paleis in L.A. en onder de bezielende leiding van Neil Bogart. Het geld kon niet op bij Casablanca, en de cocaïne ook niet. En er werden enorme investeringen gedaan die de toch vrij grote opbrengsten nog overstegen. Natuurlijk werd er veel aan payola gedaan: geld betalen voor airplay. Maar in het geval van Casablanca vooral: drugola.
Het leuke was dat het keurige Nederlandse Philips label Polygram, onder leiding van Coen Solleveld (vader van de latere NVPI voorman), een kortstondig Amerikaans avontuur aanging. Ook hier flinke opbrengsten en nog hogere kosten, maar dan wel keurig. Philips had toen een belang in Casablanca en Solleveld moest innig samenwerken met Bogart. Tussen Solleveld en Bogart klikte het niet erg…
4 Constanze Mozart
Misschien is ze wel een van de eerste managers ooit: Constanze Mozart deed de zaken van haar echtgenoot Wolfgang Amadeus tot hij in 1792 overleed. Constanze bleef na diens dood berooid achter en was toen nog maar 29. En… zat ze bij de pakken neer? Nee hoor, ben je gek, La Mozart trouwde al snel opnieuw (met Georg Nikolaus von Nissen) en ze zorgde ervoor dat ze stevig ging verdienen aan de nalatenschap van haar overleden man.
Ze organiseerde een hele hype rondom Mozart: organiseerde speciale memorial concerten, schreef boeken, hield lezingen en meer. Uiteindelijk werd de lustige Witwe er steenrijk mee.
3 Colonel Parker
De jonge Dries van Kuijk uit Breda ontvlucht in 1927 Nederland en gaat, zonder geldige papieren, naar de VS. Rommelt daar eerst in het circuswezen, maar ontfermt zich dan over een veelbelovende nieuwe ster: Elvis Presley. Tot aan de dood van Elvis deed Dries, inmiddels Colonel Parker geheten, zijn management en ontving daar een royale betaling voor, tussen de 20% en 50%. Hij wilde echter niet herinnerd worden aan zijn Nederlandse komaf en heeft de VS nooit meer verlaten. Ook omdat hij bang was niet meer terug te mogen komen omdat hij nooit geldige papieren heeft gekregen.
Uitstekende manager hoor, die Elvis trouw begeleid heeft, bv aan een acteercarriere heeft geholpen. En ja, je moest geen ruzie met hem hebben, het was een snel aangebrand type.
Overigens: de avond van zijn overhaaste vertrek uit Breda was er in zijn straat een meisje vermoord. Dader? We zullen het nooit weten.
2 Georg Friedrich Händel
Hij was de tegenpool van de keurige J.S. Bach: Georg Friedrich Händel. Componist, musicus en vooral ook een erg gewiekst ondernemer. Zo rond het jaar 1700 bezat hij zalen, bemiddelde in artiesten maar investeerde ook in schimmige financiële bedrijven. En musiceerde en componeerde daarnaast veel, heel veel, zodat hij er soms bijna aan onderdoor ging. Händel was een bourgondische levensgenieter, hield van lekker eten, veel drinken en harde muziek.
Hij zorgde als een van de eerste dat hij rechten kreeg over de bladmuziek van zijn composities. En die bladmuziek moest dus wel verkocht worden, verdorie!! Händel had daarvoor een truc: aan het begin van een opera-voorstelling konden mensen aangeven wel instrument ze bespeelden. Lag er in de pauze op maat de bladmuziek klaar zodat je de mooiste stukken op jouw instrument later thuis kon naspelen.
1 The Gaisberg Brothers
Na de uitvindingen van Edison en Berliner, werd de platenbusiness werd al heel snel een internationale business. Grotendeels dankzij de broers Will en vooral Fred Gaisberg. Zij werkten voor The Gramophone Company en hadden een aparte strategie om internationaal voet aan de grond te krijgen, eigenlijk een beetje vergelijkbaar met de mensen uit Ik Vertrek.
Ze gingen gewoon. Onvoorbereid.
Rond het jaar 1900, dus echt maar enkele jaren na de uitvinding van de recorded music, gingen ze al naar Japan en India om opnames te maken. En ze gingen verder… naar Rusland, Kazan, Argentinië you name it! En boekten dan gewoon een hotelkamer, installeerden wat opname apparatuur en liepen dan eens de straat op. De muzikanten die ze zagen nodigden ze uit om een opname te maken, en die probeerden ze dan lokaal weer te verkopen. Vaak hele, hele slechte opnames. Van ook niet zulke goede artiesten. Maar daar ging het ze niet om: voor hun was belangrijk dat die artiesten werden vastgelegd zoals ze waren.
En The Gramophone Company, een voorganger van EMI, legde hiermee wel de basis van een flink internationaal netwerk.
Je “Muziek te Koop!” certificaat halen?
Deze herfst organiseren we de 3e editie van Muziek te Koop! Verleden, heden en toekomst van de muziekbusiness. 3 online lessen voor mensen die werken in de muziekbusiness, of daar willen werken en hun kennis willen verstevigen. Check hier meer info.
Deze blog is geschreven door Ewout van der Linden van Music Motion. Music Motion organiseert vaak netwerk en kennisevents voor de muziekbusiness. Check onze online netwerk- en kennis events de komende maanden.
