Slimme trucs om meer aandacht te krijgen voor je muziek, of meer bezoekers te lokken naar je concerten. En vooral ook om meer betaald te krijgen. Denk nou niet dat alleen popmuzikanten hiermee bezig zijn: ook in de klassieke muziek wordt van alles geprobeerd. Sterker nog, dat gebeurt al honderden jaren!
We hebben vier slimme, commerciële trucs uit de geschiedenis van de klassieke muziek op een rijtje gezet. Sommige wat serieuzer dan andere, maar altijd is de vraag: hoe kan je die trucs eventueel vertalen naar de klassieke muziekpraktijk van 2022?
1: Muziek schrijven om een sponsor te krijgen
De oude Grieken begonnen er al mee: componist Pindaros maakte rijke sponsoren het hof door lange liederen te maken waarin die sponsoren uitgebreid geprezen werden. Zodat ze hem maar in dienst zouden nemen.
En hij kreeg navolging: rond 1550 schreef musicus / componist / muziekuitgever Tielman Susato muziek voor mogelijke opdrachtgevers die in de partituur uitgebreid geprezen werden.
Het was ook in de baroktijd nog gebruikelijk om de eerste 1 of 2 pagina’s in een partituur te besteden aan de kerkleiders of vorsten waar je bij in dienst wilde treden. In die pagina’s ging je natuurlijk in op hoe geweldig ze waren. Partituren werden in die tijd nog niet in grote oplagen verkocht, maar zo kon je ze toch commercieel inzetten.
In 2022? De subsidiënt wordt vaak keurig bedankt voorin een nieuw werk. Vaak FPK natuurlijk. Maar een mogelijke sponsor of opdrachtgever? Bedrijven niet, dat zou ook een beetje sneu overkomen. Maar bv het 500-jarige jubileum van een stad? Of een eventuele toekomstige partner?
2: Liegen over je vergoeding
In de 18e eeuw brak er een operagekte uit, vooral Italiaanse opera’s waren erg populair. En de 3 of 4 hoofdrolspelers die een productie rijk was waren goedbetaalde sterren. Soms ging ong. 30% van de hele productiekosten naar die sterren! En die deden alles om in een volgende productie nóg beter betaald te worden.
Zo had Diamante Maria Scarabelli in haar contract bij de opera Gli Amici bedongen dat de producent zou liegen over haar betaling. Die moest dus net doen of Diamante veel meer kreeg dan ze in het echt kreeg. Zodat ze bij een volgende productie ook weer hoger kon inzetten. Maar ja, als je Diamante Maria Scarabelli heet mag je natuurlijk alles…
In 2022? Je succes groter doen voorkomen dan het eigenlijk is, dat kan alleen in beperkte mate. Maar gebeurt wel overal. En specifiek over je tarief: noem altijd je standaard tarief, mocht je goedkoper optreden zeg dan dat het een korting is op je standaardtarief.
3: “Dying? A wise career move”
Zei Gore Vidal toen Truman Capote in de jaren 80 overleed. En in de popmuziek weten ze er ook alles van. Zo was singer songwriter Nick Drake tijdens zijn leven volslagen onbekend en leverde slechts 3 albums af. Maar gaandeweg na zijn jonge dood kwam de hype op gang. Dankzij de prachtige muziek natuurlijk. En dankzij een actieve platenmaatschappij en actieve erfgenamen.
En weduwe Priscilla Beaulieu Presley heeft de exploitatie van de nalatenschap van Elvis zeer slim aangepakt. Dankzij haar werd bijvoorbeeld Graceland een zeer succesvolle en ook nog een beetje een smaakvolle attractie.
Maar La Presley heeft het afgekeken van een andere slimme dame: Constanze Mozart. Toen Amadeus nogal berooid overleed, wist zij de jaren erna flink wat geld te rammelen uit de mythe Mozart. Speciale memorial concerten, nieuwe muziekuitgaven: Constanze maakte er een hele hype van. En uiteindelijk ook een Mozart biografie, die ze samen met haar nieuwe man schreef. Erg knap: want ze kon zich nog niet beroepen op verhandelbare muziek- en portretrechten.
In 2022? Haal die boosterprik! Blijf vooral leven! Maar als je het werk gaat spelen van een te vroeg overleden onbekende componist, zorg dat je er een mooi verhaal omheen maakt. Natuurlijk naar waarheid en met respect voor de overledene. Maar wel een verhaal waar toeschouwers nieuwsgierig van worden. En dat jullie ensemble één van de weinigen is die de componist ontdekten en dat graag delen met het publiek.
4: Telemann: de John de Mol van de 18e eeuw
Componist en organist Georg Philipp Telemann had een zeer bewogen leven, maar was ook een bescheiden media-magnaat. Zo gaf hij een eigen tijdschrift uit, “Der Getreue Music Meister”. Daarin publiceerde hij ook door hem gecomponeerde sonate’s. Natuurlijk steeds met een muzikale cliffhanger, want om de gehele sonate te spelen moest je natuurlijk wel alle tijdschriften kopen.
Een soort drip feed promotion avant la lettre. Een manier om luisteraars aan je te binden en het liefst tot een groeiende fanbase te komen.
In 2022? Cliffhangers zijn altijd goed. Voor livestream optredens natuurlijk helemaal want toeschouwers kunnen relatief makkelijk het volgende deel horen. En natuurlijk leuk als dat eindigt in een echt off line concert waar alles samenkomt.
We hebben hebben het nog niet eens gehad over de marketingtrucs en strategieën die de sluwe Händel gebruikte. Of die van 19e eeuwse podia. Of de vele, vele trucs van, jazeker, meestermarketeer André Rieu. Daar gaan we het wel over hebben in de korte online cursus Muziek te Koop! Commercie in Barok en Romantiek.
Muziek te Koop! Commercie in Barok en Romantiek.
Online cursus van 2 meetings over de geschiedenis van commercie in klassieke muziek. Aan bod komen de opkomst van muziekuitgevers, de concertzalen, auteursrechten, popularisering van muziek. En hoe je de slimme lessen kan toepassen voor klassieke muziek in 2022. Check hier meer informatie.
Deze blog werd geschreven door Ewout van der Linden, directeur Music Motion
Google Calendar 
