Livestream concerten: hartverwarmend, maar plaats er wel een betaallinkje bij

23 april 2020 By Ewout van der Linden 6 Reacties

Zomer 2020 zal de geschiedenisboeken in gaan als de zomer der livestream concerten. En laten we hopen: ook de zomer dat er iets voor betaald wordt. Want eerlijk is eerlijk: na alle hartverwarmende gratis optredens moet er brood op de plank komen.

Welke tools/websites kunnen je helpen met inkomsten voor je online concerten? Wat kunnen social media hierin betekenen?

In een eerdere blog vertelden we je al over hoe verschillende Nederlandse muzikanten/musici livestreamen nu aanpakken. Check die blog hier. Nu zetten we websites en online diensten voor je op een rijtje die je kunnen helpen om er ook wat aan over te houden. Niet compleet natuurlijk, maar toch een divers overzicht.

En daaronder meteen maar even wat tips, bv over BTW, rechten en prijsniveaus.

Deze blog is geschreven door Joep van Leijsen – Music Marketeer & oprichter Roadie.co en Ewout van der Linden, Music Motion.

Tools / websites

Mollie.com. Een betaaltool, meer niet, zij houden 0,29 per transactie in. Erg makkelijk te installeren, veel Nederlandse muzikanten gebruiken deze tool.

Buymeacoffee. Houden 5% van je inkomsten, en bieden naast eenmalige donaties ook extra services, zoals memberships. Verder erg eenvoudige service.

Stageit.com. Al langer ermee bezig. Doen ook tip jar, en communicatie tijdens concert. Veel indrukwekkende internationale artiesten, maar ik ken geen Nederlandse artiest die dit doet. En ze houden maar liefst 37% van je inkomsten bij kleine concerten.

Patreon . De dienst voor abonnementen op je muziek. Ofwel: je fans betalen een maandelijks bedrag, en Patreon houdt een percentage, minimaal 5%.

Twitch. Eigenlijk voor gaming business, maar steeds meer muzikanten zien de mogelijkheden van dit platform. Onder meer Erykah Badu maakte er gebruik van voor haar geweldige huiskamerconcerten.

Petje.af. Nederlands initiatief, eigenlijk de Nederlandse versie van Patreon. Je betaalt 12% commissie, plus de kosten voor Mollie.com. Voor eenmalige donaties is deze site niet erg aantrekkelijk dus. Maar misschien wel voor periodieke steun door fans. Je krijgt er dan allemaal “community-services” bij. En je fans worden jouw “petje afnemers”.

Ik sprak één van de initiatiefnemers Stefan de Groot “Wij combineren een abonnementsvorm met de opbouw van je community. Dus de Petje Afnemers die jou elke maand een bedrag gunnen krijgen dan services als besloten content, lidmaatschap van een besloten whatsapp groep en andere exclusieve dingen die je kan aanbieden. Het mooie is: dat geeft muzikanten ook vrijheid: je hoeft niet steeds hits of topprestaties te bieden. Dit zijn namelijk je fans, ze volgen je, vinden je goed, dus je mag veel meer doen wat jezelf goed vindt.”

Donorbox. Gratis als je minder dan €1000 per maand ophaalt. Nou ja, er komen wel wat bijkomende kosten bij.

Podia.com. Heeft een ander verdienmodel: je betaalt een maandelijks bedrag en deze site houdt dan geen provisies meer in. En je krijgt allemaal services, zoals direct emailen naar je funders. Maar: wil je dat? Niet écht goedkoop: als “mover” betaal je $39 per maand, als “shaker” $79.

Buckaroo.nl. Betaaltool, makkelijk te installeren. Gereduceerde tarieven voor goede doelen.

Social Media en betaalmethodes

Ook social media bieden mogelijkheden om betaald te worden voor je muziek. Hieronder enkele mogelijkheden:

Soundcloud. Geeft artiesten nu de mogelijkheid een “Support [jouw artiest naam]” button te tonen op hun profiel op het platform. Je hebt de keuze om deze button te verwijzen naar platforms waar fans jou financieel kunnen ondersteunen. Het is mogelijk te linken naar o.a. Patreon, Bandcamp, Gofundme, Shopify en Paypal. Zie de Soundcloud website voor een volledige lijst van ondersteunde platformen, en een uitleg over hoe je de support button aan jouw profiel toevoegt.

Tiktok. TikTok donations: fans kopen coins (100 voor $1.39) en kunnen deze doneren aan TikTok creators als blijk van waardering. Coins kun je omzetten in Diamonds welke je via PayPal uit kunt laten betalen

Instagram. Er zijn (bevestigde) geruchten dat Instagram binnenkort met mogelijkheden komt om geld te verdienen aan livestreams op hun platform. Zo bevestigd Adam Mosseri, Head of Instagram, op Twitter: “We have some plans in the works to support creators and artists using Live. Stay tuned.” Dit zou wel eens een ‘game changer’ voor artiesten kunnen zijn, aangezien Instagram hét platform van het moment is, waar artiesten en fans elkaar ontmoeten. Het is uiteraard effectiever om via Instagram te proberen te verdienen aan een livestream, aangezien je fans daar al actief zijn.

En nóg meer geld

Prijsniveau.
Welke prijzen zijn redelijk? Wat willen mensen betalen voor het bijwonen van een online concert? Erykah Badu vroeg eerst $1, en daarna $2 voor haar zeer professionele huisconcerten. Ze voerde in meer ruimtes songs uit, veranderde van kleding en er waren extra’s zoals goochelaars. Geweldige show dus. Maar wat is redelijk? Op dit moment is het nog een beetje gokken en uitproberen.

Tips:
* Biedt 2 of 3 prijsniveaus. Een eenvoudige keuze leidt tot meer verkopen. En mensen kiezen dan meestal het middelste niveau. Kijk bv hoe Amanda Palmer het doet:
* Probeer ook vervolg concerten te verkopen. Mogelijkheden zijn er zowel online (privé livestream) als offline (huiskamerconcert voor na de corona crisis). Bijvoorbeeld pianist Marnix van de Poll, die met succes ook privé livestream concerten aanbiedt.

BTW.
Moet je BTW heffen over dit soort verkopen? Dat heeft de belastingdienst lekker onduidelijk gemaakt. Je hoeft geen BTW te heffen als je diensten lijken op spelen op straat (het zogeheten orgeldraaiers-arrest). Dus: als mensen even naar je concert kunnen kijken en dan iets kunnen doneren. Maar: als er echter een duidelijke dienst of product wordt geboden waar een duidelijke vergoeding voor geldt, dan moet je wel BTW heffen.
Maar nogmaals: slechts een enkeling bij de belastingdienst lijkt hiervan op de hoogte.

Geld voor auteursrecht en naburig recht
Als je je eigen muziek speelt, heb je natuurlijk recht op een vergoeding gebaseerd op auteursrechten. Buma Stemra int helaas weinig online, maar toch wel wat. En ook bij livestream is het zo dat de “openbaarmaker” (Facebook, Youtube, je eigen website) auteursrechten betaalt. Daar heeft Buma Stemra al licenties over afgesloten.
Maar de aard van livestreams (soms nu hele concerten) is de laatste weken flink veranderd. Daarom neemt Buma Stemra deze dagen de licenties onder de loep en gaan ze kijken hoe ze hier gaan innen. Voer je je eigen werken uit, hou dat dus in de gaten!

Als je op een scherm verschijnt, als artiest dus, heb je ook nog recht op naburige rechtengelden. Dat levert vooral bij tv iets op. Die gelden zijn voor online media veel kleiner. Platforms met user generated content, zoals Facebook en Youtube verdienen veel aan muziek, betalen de uitvoerders haast niets.

Naburige rechtengelden worden in Nederland afgehandeld door Sena en NORMA. Grofgezegd: Sena voor je recordings op tv en NORMA voor je live performances. Bij Facebook, Youtube en dat soort platforms kunnen zij helaas nog niet incasseren, omdat daarvoor de basis in de wet ontbreekt. Dit jaar wordt de auteurswet op verschillende punten herzien, en mogelijk krijgen de muzikanten daarmee dan meer wettelijke mogelijkheden.

Maar NORMA heeft wel al deals met bepaalde Video on Demand platforms, bv van RTL en NPO. Mogelijk dat de livestream concertbusiness ook via Video on Demand gaat uitzenden, in dat geval krijg je daar mogelijk een stukje naburig recht voor. Aanmelden bij Sena en NORMA is in elk geval kosteloos.

De livestream concertbusiness is de laatste weken woest tot leven gewekt. Elke dag leren we nieuwe handige dingen. Heb jij tips? Slimme sites/tools? Laat van je horen! Reageer op deze blog of mail ewout@musicmotion.nl

Via Youtube zijn er ook mogelijkheden om je livestream concerten te gelde te maken. Marketeer Joep van Leijsen vertelt in een volgende blog hoe dat werkt. En geeft tips hoe je livestream concerten voor je marketing en promotie kan inzetten.

Deze blog is geschreven door Joep van Leijsen – Music Marketeer & oprichter Roadie.co en Ewout van der Linden, Music Motion.

Muziekinkomsten: De Glazen Bol van 2018

4 januari 2018 By Ewout van der Linden Reageer

Van die aantrekkende economie in 2018 mag ook de muzieksector meegenieten natuurlijk. Maar waar kan je die inkomsten dan verwachten? Bij Music Motion spreken we nog wel eens iemand, en we hielden ook nog eens 2 kleine peilinkjes onder zowel muzikanten als professionals uit de muziekbusiness. Erg kleine peilinkjes, toch genoeg om de Glazen Bol uit de kast te halen.

Lees even verder als je wil weten hoe muzikanten en de profs tegen inkomsten in de muziekbusiness aankijken. Of als je voor jezelf wat tips wil opdoen. We hebben het hieronder even op een rijtje gezet. We beginnen met het minst genoemde idee en eindigen met de meest genoemde.

5. Live optredens
Is dat even interessant: iedereen gokt vooral op festivals, en in iets mindere mate op optredens die je zelf organiseert en private events. Maar: in veel mindere mate op de regular venues. En dat geldt voor zowel de profs als voor de muzikanten.
We wisten natuurlijk al dat die regular venues niet altijd erg veel betalen, maar de verwachting is dus dat dit ook niet gaat verbeteren. En inderdaad festivals betalen beter. Maar: de private events verdienen toch wat meer interesse. Ze betalen erg goed. We hoorden bij Music Pitch ook dat hier echt niet alleen bekende acts worden geboekt. En dat meerdere genres gewild zijn bij de bedrijfsfeesten, speciale events en zelfs ook bij het feestje van je buurvrouw.

4. AR/VR
Niet heel veel genoemd, en ook alleen maar door enkele profs. Maar hou het toch in de gaten: muziek voor virtual reality en augmented reality. Het gebeurt nog niet veel, maar wel steeds meer en er zijn enkele bedrijven die zich hier echt op toeleggen. Dat kan op meerdere manieren. Bijvoorbeeld: augmented of virtual reality producties van bijbehorende muziek voorzien. Dat is een soort synching eigenlijk (zie ook hieronder).

Maar ook kan je deze technologieën voor je eigen producties gebruiken. Bijvoorbeeld: je concerten / festival ook virtueel toegankelijk maken en daar dan geld voor vragen. Ook daar zijn bedrijven mee bezig. Is wat duur nog, grote toepassingen ervan zijn er nog niet, maar toch.

En trouwens, mocht je wat in de music synching (zie hieronder) willen bereiken: de synching business speelt ook met AR/VR.

3. Merchandise
Vooral de professionals vinden dit interessant. En schaar meteen je fysieke cd’s maar onder deze categorie.
Even interessant puntje om te onthouden, hier dient zich “het derde recht van verdienste” van de muziek aan: het merkenrecht. Naast auteursrecht en naburig recht dus. Je gebruikt je artiestenmerk om mee te verdienen, je licencieert het namelijk aan de merchandise makers. Als het echt serieus wordt, dus om aardige bedragen gaat, registreer dat merk dan wel. Dat gaat, in tegenstelling tot auteursrecht, namelijk niet automatisch. En je moet voor merkregistratie ook wel wat betalen.
Wat je moet verkopen? Waar verdien je wat aan? Check even dit tabelletje.

2. Synching en werken met bedrijven
Iedereen wil graag muziek onder een reclame plakken!! Of je muziek in die kaskraker op Netflix of in de bioscoop. Erg sexy natuurlijk, hoewel het volgens de IFPI nog maar 2% van de inkomsten van de muziekbusiness is.

Maar goed: de deals voor muziek onder vooral on line reclames lijken flink toe te nemen. Die deals zijn ook een beetje anders, namelijk iets minder geld voor meer deals, zo hoorden we in de wandelgangen.

Synch bedrijven houden zich daarnaast ook steeds meer bezig met meer dan alleen synchen. Ze worden echte publishers, of regelen nog inniger samenwerking met de klanten waarvoor ze werken. Dat noemen ze dan heel mooi “brand activation”. Oh, en ze kijken dus met interesse naar de AR/VR mogelijkheden.Een enorm interessante business dus, ondanks die magere 2%.

1. Auteursrecht en naburig recht
Denk nou niet: wat een afknapper, is dat nou de langverwachte nummer 1 ?!?!!
Vooral in deze digitale tijden zijn inkomsten uit beide rechtensoorten een stuk belangrijker geworden. Nieuwe manieren van muziek laten klinken (ofwel: openbaring) biedt de auteursrechtenorganisaties nieuwe kansen om geld te gaan innen en ook weer uit te keren.

Muziek die eerder dood leek, levert toch weer stabiele inkomsten op. Zo vertelde Sting ooit dat de inkomsten voor zijn vroege The Police albums vrijwel waren opgedroogd, maar doordat mensen dankzij streaming weer heel makkelijk even die eerste albums kunnen afspelen, en dat ook doen, krijgt hij er opeens weer inkomsten over. En die blijven min of meer stabiel doorlopen. Natuurlijk: ook via royalties via zijn label. Maar ook via de auteursrechtenorganisaties.

Interessant hoor: zowel artiesten als professionals rekenen op auteursrechten die wereldwijd collectief per land zijn geregeld (okee, niet in landen als Jemen enzo). En er lijkt op korte termijn geen echt alternatief voor die collectieve belangenbehartiging. Buma Stemra is hard bezig om hun systemen te moderniseren, nieuwe diensten aan te bieden en hier en daar een golfclubabonnement op te zeggen. Dus: wordt een zeer belangrijke partij gevonden door de muziekbusiness. En tegenwoordig soms ook weer gewaardeerd.

En die naburige rechten: dan zijn het Sena en NORMA waar je mee te maken krijgt. Die met iets minder wettelijke mogelijkheden toch hard werken aan meer inkomsten voor de uitvoerenden. Nou… hard werken, ze vechten ervoor! Hou het in de gaten dus.

Even dit: auteursrechten en naburige rechten gaan natuurlijk ook over eerder genoemde inkomstenstromen (je Buma geld komt bv binnen dankzij je optredens en synchs). Dat toont maar weer eens aan dat inkomsten via deze rechten misschien niet erg sexy zijn, wel belangrijk.

Gouden kansen voor muziek? Ze zijn er ongetwijfeld, wie weet vind je er eentje hierboven. Maar dat weten we pas volgend jaar. Heb je zelf iets toe te voegen, reageer svp. Intussen wensen we je het allerbeste voor 2018!!

En we hopen je natuurlijk bij één van onze events te ontmoeten, die gaan allemaal over inkomsten en marketing voor muziek. En helpen je met nieuwe contacten leggen.

Geschreven door Ewout van der Linden, directeur van Music Motion, januari 2018

Waarom verdienen muzikanten zo weinig aan streaming?

13 maart 2017 By Ewout van der Linden 1 Reactie

Streaming is hard op weg om de populairste (enige?) manier te worden om muziek te luisteren. Muzikanten en zangers zien daar echter in veel gevallen financieel niets of te weinig van terug. Hoe zit dat juridisch? Verschillen de regels in de offline-wereld van die van de online-wereld? Joey Cramer, jurist bij NORMA schrijft voor ons een blog waarin dat wordt uitgelegd.

De offline-wereld vs. de online-wereld
Laten we positief beginnen. Voor veel “exploitatievormen” ontvang je als muzikant of zanger gewoon een vergoeding via jouw rechtenorganisaties. Wanneer bijvoorbeeld jouw nummers op de radio zijn te horen, of in de supermarkt of in de kroeg worden gedraaid, ontvangen de muzikanten die dat nummer hebben ingespeeld daar gewoon een vergoeding voor.

Die radiozenders, supermarkten en kroegen moeten namelijk volgens de wet toestemming hebben om die nummers te mogen draaien. Die toestemming krijgen ze van de collectieve beheersorganisaties (cbo’s), ook wel rechtenorganisaties genoemd. Daarvoor moeten die kroegen en radiozenders etc. echter een vergoeding betalen, die vervolgens door de cbo’s wordt uitgekeerd aan diegenen die het nummer hebben gemaakt en/of ingespeeld..

Eind goed, al goed dus. In de online-wereld bestaat die verplichting om toestemming te vragen aan rechtenorganisaties voor muzikanten echter niet. Wanneer nummers dus worden gestreamd via Spotify of Deezer, zien de muzikanten hier daarom vaak niets of weinig van terug. Die streamingsdiensten hoeven immers geen afspraken te maken met de cbo’s voor (uitvoerende) muzikanten. Zij hoeven slechts een één-op-één afspraak te maken met de (platen)producenten.

Vervolgens is de muzikant afhankelijk van doorbetaling door de platenproducent op basis het contract dat hij/zij met die producent heeft gesloten. Veel muzikanten zijn helaas echter niet in staat om een vergoeding hiervoor af te dwingen in hun contractonderhandelingen en delen daarom niet of nauwelijks mee in de opbrengsten.

Alle ogen zijn op Europa gericht
De oplossing voor dit probleem lijkt voor de hand te liggen: Waarom wordt het systeem dat offline al decennia lang goed werkt, niet gewoon doorgetrokken naar de online-wereld? Met andere woorden: verplicht de streamingservices om toestemming te vragen aan de cbo’s!

De tijd lijkt daar ook rijp voor: De Europese Commissie werkt momenteel aan een “Digitale Interne Markt”. In die plannen wil de Commissie onder meer de positie van verschillende rechthebbenden verbeteren. Ook de Commissie heeft namelijk gesignaleerd dat de financiële positie van makers en uitvoerende kunstenaars onder druk staat.

Dat klinkt positief, maar de voorstellen die de Commissie heeft gedaan zijn vooral veel van hetzelfde en zullen geen oplossing bieden. In die plannen blijven de muzikanten afhankelijk van hun individuele afspraken met hun producenten, terwijl de praktijk juist uitwijst dat dit hen in de meeste gevallen geen soelaas biedt. Een brede coalitie van Europese vakbonden en cbo’s hebben daarom de handen ineengeslagen: zij zijn het initiatief “a Fair Internet for performers” gestart.

Onder de Fair Internet-vlag strijden zij voor een soortgelijk systeem als offline :  Een niet voor afstand vatbaar vergoedingsrecht voor streaming, dat collectief wordt geïncasseerd bij de eindexploitant (b.v. Spotify, Deezer of Apple Music).

Zover is het nog niet, maar het Europees Parlement moet de plannen van de Commissie nog goedkeuren. Een aantal leden van het Parlement onderschrijft de problemen en heeft zich achter de Fair Internet campagne geschaard. Ondertussen kan jij als muzikant de petitie ondertekenen en het twitter-account van Fair Internet in de gaten houden.
Wordt vervolgd!

Meer weten over hoe je als artiest, songwriter, componist verdient aan auteursrecht, naburige rechten? Hoe het precies zit met Buma/Stemra, Sena, NORMA en wat de laatste stand van zaken is met rechten vs streaming?

Maandagmiddag 20 maart geeft Joey Cramer een workshop hierover. In kleine groep kan je al je vragen stellen, krijg je persoonlijke tips en doe je meteen wat goede contacten op.

Meer info over de workshop via deze link

Music Pitch in Tolhuistuin: Making Money in Music 2017

23 februari 2017 By Ewout van der Linden Reageer

De eerste Music Pitch in de IJ-zaal van Tolhuistuin: het zat bomvol, we hoorden veel over geld verdienen met optreden, rechten, commercials en zelfs over muziek in winkelketens en natuurlijk over het eten van eendentongen. En er werd flink ge-speed-date. Oh, en ook nog 3 goede pitches.Dit waren enkele zaken die wij interessant vonden…

Ja, de eventmarkt trekt aan

En dus ook de optredens op besloten events. Oprichtster Willemijn van der Hussen van Blue Luna organiseert voor grote bedrijven vele events. Zij vertelde dat na de crisis dit soort events wel iets anders vraagt van artiesten. Namelijk: meer inhoud. Voorbeeldje: Typhoon heeft een mening over inclusiviteit (ofwel: tegen rascisme), het is dan fijn dat hij ook daar iets mee doet tijdens het event. Bij bedrijfsevents gaat het dus ergens over tegenwoordig, alleen drinken en meezingen is niet genoeg. Als artiest moet je dus ook iets toe te voegen hebben, en daarover creatief meedenken met de event-organisator. Verplaats je in de opdrachtgever! En wees niet coverband nr. 20!
Moet je al een bekende naam hebben voor dit soort events? Absoluut niet, ook beginnende artiesten zijn van harte welkom.

Okee, maar hoe wordt je daarvoor dan betaald? Beter dan op reguliere podia. We moesten even aandringen bij Willemijn, maar: €350 per muzikant per optreden is wel het minimum. Dat wordt meer, en soms heel veel meer, als je naam bekender wordt. Hoe zit het bij kleinere events? Tom van der Velpen (Gigstarter) was ook aanwezig en vertelde hoe zij artiesten helpen aan concerten voor deze markt: “we zien vele aanvragen van kleine en middelgrote bedrijven voorbijkomen. Het is belangrijk om als artiest mee te denken, want in deze sector zijn vaak relatief onervaren boekers.”

Nog een tip van Willemijn: “In een artiestenbio ben ik niet zo geïnteresseerd, wel in een filmpje over jezelf”.

En de synchmarkt is aan het veranderen

Al enige tijd populair onder muzikanten: je muziek onder een commercial krijgen. Deze business draait goed. Maar er zijn ook nieuwe ontwikkelingen. Ilana Goldstoff van Sizzer Amsterdam vertelt hoe on line commercials iets nieuws toevoegen aan de synch business. “On line video’s mogen vaak wat langer duren, dus is daar meer plek voor muziek”. En moet de muziek prettig klinken, een vrolijke stemming veroorzaken? Nee, verzekert Ilana ons, echt alle muziek kan geschikt zijn, ook metal, ook klassiek en ook jazz. Maar: teksten over dood, gebroken harten, drugs, wapens, daar zit niemand op te wachten in de synch business.

Hoe komt zij aan haar muziek? Natuurlijk, door te zoeken op Spotify, Youtube en andere hoeken van het internet. Maar ook via publishers of bands, muzikanten die zij persoonlijk kent. Het geld? Moeilijk een bedrag op vast te pinnen. Maar toch: de bedragen lopen van 1500 voor een mini syncje van een onbekende band voor een online filmpje tot in de miljoenen voor een wereldwijde campagne van een grote artiest kan lopen.

Eendentongen, rechten en winkelketens

Ook aanwezig: Koen Brouwer, artiest en ondernemer. Hij zit in de popbands Julius en Casual Casino, is een van de mannen achter oordopjesmerk Thunderplugs en, jawel, organiseert ook events. Met Julius toerden ze diverse malen door China, scoorden daar zelfs een dikke hit. Door alle projecten over muziek te laten gaan rolde het ene project soms vanzelf uit het andere. Smakelijke verhalen over China! Bijvoorbeeld over wat er gegeten wordt in China.

Boris Boom richt zich met Kollekt.fm op muziek in winkelketens en zoekt vooral mensen die een flinke kennis en netwerk hebben in een specifiek genre. Die koppelen ze aan winkelketens, ze deden dat al met enkele koffie-zaakjes. Joey Cramer van NORMA legde kort uit dat geld voor naburige rechten vaak ligt te wachten op de muzikanten. Je muziek komt op tv, je live concert wordt uitgezonden. De naburige rechterorganisaties betalen je graag, maar je moet dan wel aangemeld zijn. En rakenDra Smit van vakbond Ntb vertelde over de stand van zaken in de poppodia.

Drie pittige pitches, van singer songwriter Guido Schaake, een a-capella pitch van hiphopformatie Soultrash en popband Mundopark gebruikte zelf een middeleeuwse dia-projector.

De IJ-zaal van Tolhuistuin was daarna het terrein voor de speeddate, voor contacten leggen en vooral verder praten. Het bleef nog lang onrustig…

Volgende Music Pitch gaat over De Nieuwe Muziekpromotors, datum: maandagavond 10 april. Meer info volgt nog, maar Check alvast het Facebook event.

Muzikant: vergeet je inkomsten uit naburige rechten niet!

8 september 2016 By Ewout van der Linden Reageer

Voor veel muzikanten en musici nog een onbekende: naburige rechten. Onterecht, want je kan er prettig aan verdienen. Al snel meer dan aan Spotify, en de uitkeringen groeien. En je hoeft er ook nog eens niets voor te doen! Joey Cramer van onze partner NORMA schrijft er het volgende over.

Naburige rechten, euhhh.. wat?

Wanneer er binnen de muziek over een recht op een opname of uitvoering wordt gesproken, gaat het al snel alleen over auteursrecht. Minder bekend is dat muzikanten vaak juist een ander recht hebben op bijvoorbeeld een uitgebrachte cd of liveperformance op tv.

De muzikant die een nummer opvoert, kan dan immers een zogenaamd naburig recht hebben.

Verschil auteursrecht en naburig recht

De meeste muzikanten zullen min of meer bekend zijn met het auteursrecht. Het is het recht van de maker(s) van een nummer; De persoon (of personen) die de tekst van het nummer heeft geschreven, of die de muziek heeft gecomponeerd.

Degene die het nummer vervolgens uitvoert, heeft het naburige recht op die uitvoering. Dit kan natuurlijk dezelfde persoon zijn als die het nummer heeft geschreven, maar dat is niet noodzakelijkerwijs het geval.

Om het verschil tussen het maken (=auteursrecht) enerzijds en de uitvoering (=naburig recht) anderzijds uit te leggen, verwijzen wij vaak naar de samenwerking tussen John Ewbank en Marco Borsato. Zoals bekend, is John Ewbank de vaste schrijver van de nummers van Marco Borsato. Ewbank is dus de maker en heeft het auteursrecht op die nummers. Marco Borsato voert de muziek uit en heeft daarmee het naburig recht.

marco-borsato-john-ewbank-17011101

Een muzikant die zijn eigen nummer schrijft, kan dus zowel het auteurs- als het naburig recht op dat nummer bezitten. Dit zal in ene genre meer voorkomen dan in het andere: klassieke musici spelen immers vaak composities van anderen, terwijl popmusici vaker hun eigen repertoire schrijven.

Wat betaalt het?

Maar wat betekent dit nou concreet?

Dat betekent je recht hebt op een vergoeding voor elke keer dat een uitvoering van jou wordt uitgezonden op radio, televisie, bij een bedrijf, in een horecagelegenheid, etc.. Dit recht beperkt zich niet alleen tot Nederland. Ook wanneer jouw uitvoeringen in het buitenland worden uitgezonden, wordt je daar (meestal) voor betaald via de stichtingen die het naburige recht in Nederland beheren.

screen-shot-2014-04-29-at-21-02-26

Er zijn twee stichtingen in Nederland die naburige rechten beheren, NORMA en Sena. Als muzikant moet je je bij beide stichtingen aansluiten om geen geld mis te lopen.

Het verschil tussen die twee is – kortweg – dat Sena het naburige recht beheert voor zover het om nummers gaat die zijn uitgebracht op cd of als download, dit wordt een commerciële fonogram genoemd. Wanneer zo’n commerciële fonogram vervolgens bijvoorbeeld op 3FM wordt gedraaid, in de Albert Heijn of in de kroeg, dan incasseert Sena daar een vergoeding voor.

NORMA beheert juist de live-uitvoeringen. Dat betekent dat er bij NORMA een vergoeding voor je klaarligt wanneer je met je bandje hebt opgetreden bij DWDD of fragmenten van jouw festivaloptreden worden uitgezonden.

Ook voor bepaalde Video on Demand diensten hebben NORMA en Sena recent een deal gesloten met de aanbieders.

Vergoedingen wachten op de rechthebbende

Bedenk dat je zelf niet altijd al het gebruik van jouw nummers bij kan houden. Dus ook zonder dat je het weet, kan er een vergoeding beschikbaar zijn voor je. Het is daarom raadzaam om je in elk geval aan te melden bij NORMA en bij Sena. Aanmelden is kosteloos, je hoeft vervolgens alleen maar je uitvoeringen op te geven.

Meer weten? Check ook deze link: It pays out more then Spotify

Deze blog is geschreven door Joey Cramer van NORMA, partner van de blended workshops M-Bizz van Music Motion.