Mooi: het gaat weer goed met de muziekbusiness. Dat betekent nieuwe kansen met nieuwe partners en dus ook: nieuwe contracten afsluiten. Dat gaat natuurlijk meestal prima en de meeste professionals zijn van hartstikke goede wil. Maar… better be safe than sorry, er zijn hier en daar toch wat puntjes waar je op moet letten als je een contract sluit met je nieuwe label, manager, publisher of boekingskantoor. Om contractleed te voorkomen.
Jurist rakenDra Smit, van onze partner Ntb/VCTN, geeft hieronder een beknopt overzicht van veelvoorkomend contractleed. Ofwel: onredelijke voorwaarden die hij en zijn Ntb collega’s bij de beoordeling van dit soort overeenkomsten tegenkomen vandaag de dag.
Voorschotten
Normaal gesproken komen voorschotten alleen maar voor in muziekuitgaven- en platencontracten en komen ze ten goede aan de artiest, dj/producer en/of componist. We kwamen in een managementcontract het omgekeerde tegen: het management wilde maandelijks een fors voorschot. Weliswaar verrekenbaar maar niet terug te vorderen. Als er dus een tijdje geen werk binnenkomt ben je je voorschot kwijt! Volkomen ongebruikelijk, en dat hoef je dus ook niet te accepteren.
Masterrechten en licentiedeals
Als je zelf je muziek produceert op een computer met een D.A.W. als ProTools, Logic of Ableton Live dan ben jij volgens de Wet op de Naburige Rechten ‘producent van fonogrammen’. Jij bent de eigenaar van de opname en jij bent de enige die kan bepalen wat er mee gebeurt. Deze zogenaamde masterrechten brengen veel geld op, meer dan bijvoorbeeld de auteursrechten. Streamingdiensten als Spotify bijvoorbeeld betalen de mastereigenaar ongeveer tien keer zoveel als de componisten van die master samen ontvangen. De vergoeding van Sena Producenten is gelijk aan die van alle betrokken sessiemuzikanten en hoofdartiesten bij elkaar. Daarnaast ontvang je als mastereigenaar ook een synchronisatiefee als omroepproducenten en reclamebureaus een master gebruiken bij tv reclames, films en documentaire. Het is dus zaak je huid daar zo duur mogelijk te verkopen.
Helaas dragen vooral veel dj/producers in de dancewereld deze masterrechten toch over of ze geven ze exclusief in licentie voor een veel te lange periode, bijvoorbeeld twintig jaar. Een licentieperiode van maximaal vijf jaar is redelijker. Het gebeurt vrij vaak dat het label honderd procent van de Sena Producenten vergoedingen opeist. Die horen naar jou als mastereigenaar te gaan of op zijn minst fifty fifty verdeeld te worden.
Sunsetclausules
Deze komen voornamelijk in management- en boekingscontracten voor. Een Sunsetclausule bepaalt voor hoe lang en op wat voor vergoeding(en) een manager of boeker nog recht heeft na afloop van de overeenkomst. Nog afgezien van de vraag of de boeker of manager überhaupt wel recht heeft op deze zogenaamde goodwill, is een periode van tien jaar die we tegenkwamen in een managementcontract absurd lang en totaal onredelijk. Daarbij beweerde het management ook nog ijskoud dat tien jaar gebruikelijk is in de branche. Over contractleed gesproken!
Iets minder grof, maar toch.: een platenlabel dat van alle inkomsten 10% kickback wil en na beëindiging van het contract nog eens 18 maanden lang 5%.
Hoe kom ik er vanaf?
Alle muzieksectoren, denk aan pop, jazz, dance/edm of klassiek, hebben een aantal gezamenlijke pijnpunten wat beëindiging betreft. In platen/artiestencontracten zijn onredelijke optiebepalingen de meest opvallende. Optiebepalingen geven het label het eenzijdige recht om toekomstige opnames van jou onder dezelfde voorwaarden te mogen exploiteren. Jij hebt daar zelf niets over te vertellen. Het is best redelijk als het label de optie krijgt op bijvoorbeeld nog een album. Zo kunnen ze hun investeringen terug verdienen en (meer) winst maken. Het wordt een ander verhaal als ze een optie krijgen op drie albums. Hierdoor kun je tegen je zin veel te lang aan een label vast zitten.
In muziekuitgavencontracten wringt de schoen vaak bij bepalingen dat het contract niet beëindigd mag worden totdat het voorschot is ingelopen (alleen via je Buma Stemra inkomsten). Tot dan ben je dus verplicht al je werk onder te brengen bij de uitgever. Dit contractleed kan voorkomen worden door een bepaling op te nemen dat je ook zelf het resterende voorschot mag aflossen.
Iedereen wil mee-eten!
Platenlabels en andere partijen willen steeds vaker een deel van de gage, merchandising en andere inkomstenbronnen die niet direct met de exploitatie van de opname te maken hebben. Het zogeheten 360 graden principe. In een tijd dat iedereen wil meedelen is het wel zaak dat jij zelf ook nog wat overhoudt. Ook hier geldt daarom: verkoop je huid zo duur mogelijk. Probeer het mee-eten daarom zoveel mogelijk te beperken tot die inkomstenbronnen waar een partij direct bij betrokken is geweest. Dus als jezelf je publishing en labeldeals hebt geregeld dan hoeft een manager daaruit niet automatisch mee te delen bijvoorbeeld.
Geschillencommissie
Voor conflicten tussen auteurs, uitvoerend kunstenaars, uitgevers en producenten is er sinds 1 oktober dit jaar de mogelijkheid om conflicten voor te leggen aan de Geschillencommissie Auteurscontractenrecht . Dat kan een dure gang naar de rechter overbodig maken.
Voorkomen is echter beter dan genezen. Laat daarom je contracten altijd screenen door een deskundige voordat je toezeggingen doet en voordat je tekent.
Ntb/Vctn is de vakbond voor musici en acteurs en één van de partners van Music Motion. rakenDra Smit is beleidsmedewerker pop/jurist intellectueel eigendomsrecht. Hij screent en beoordeelt contracten voor leden van de Ntb/Vctn.
Als je lid bent van de Ntb/Vctn kun je je contracten gratis laten screenen door gespecialiseerde juristen. Het gaat hierbij meestal om contracten met platenlabels, muziekuitgevers (publishers), management- en boekingskantoren.